راهکارهای زیادی برای دست یابی به آرامش و کنترل استرس وجود دارد، اما شاید گوش دادن به تجربیات یک دوست یا جست و جو در اینترنت خیلی مؤثر نباشد. در بیشتر مواقع، این روش‌ها سبب اتلاف وقت، پول، انرژی و دوری از راهکارهای درست می شود. البته در بدترین حالت نیز باعث ایجاد عادت‌های مخرب، افزایش استرس و اجتناب از تأثیر برخی داروها خواهد شد. در ادامه با یوکن همراه باشید تا روش‌هایی را برای رهایی از استرس معرفی کنیم.
در ادامه‌ی مقاله، متداول‌ترین روش‌های کنترل استرس را معرفی خواهیم کرد. در مورد تأثیر برخی روش‌ها اغراق شده و روی برخی دیگر نیز تحقیقات کافی انجام نگرفته است. شاید تصور کنید این راه‌ها شما را از استرس دور می کند، اما حاوی نکات مهمی است که باید به آن‌ها توجه کنید.
دردِدل کردن با دیگران
شاید تصور کنید بهتر است بعد از گذراندن یک روز سخت پیش دوستتان بنشینید و از مشکلاتتان با او بگویید. این کار سبب می شود به طور موقتی آرام شوید و فشار از روی‌تان برداشته شود؛ اما اگر این کار به عادت همیشگی‌تان تبدیل شود، دچار حالتی با نام "نشخوار ذهنی" خواهید شد. در این وضعیت به جای داشتن عکس‌العمل مناسب و استفاده از راهکارهای مؤثر، تمرکز خود را روی مشکلات و نکات منفی آن می گذارید. در نهایت دچار استرس بیشتری خواهید شد.
برخی افراد می گویند با این کار از حمایت احساسی بهره مند می شوید که تمام استرستان را از بین می برد؛ اما حقیقت این است، روش فوق به جای تمرکز روی راه حل مناسب، سبب بزرگ نمایی و ایجاد وسواس روی مشکلات می شود. پس ذهنتان همیشه در حالت منفی نگری می ماند و به عادات ناسالم و آزاردهنده‌ای تبدیل می شود.
روش درست به‌عنوان جایگزین راهکار فوق چیست؟
درددل کردن با اطرافیان نمی تواند در طولانی مدت استرستان را کاهش دهد؛ اما پیدا کردن دوستی که بتواند به شما کمک کند، بسیار مفید است. دوستان و اطرافیانتان می توانند چیزهایی فراهم کنند که با استفاده از آن‌ها بتوانید شرایط خود را تغییر دهید و در مسیر درست گام بردارید.
ارزیابی مجدد شرایط، توجه به جنبه‌های مثبت، پیدا کردن فرصت‌هایی برای ایجاد نگرش مثبت‌تر به مسائل منفی می تواند شما را به آرامش برساند. جالب است بدانید، واکنش هر فرد نسبت به خطرات بر اساس ارزیابی او از شدت تهدید است، نه مقدار حقیقی آن. اگر خودتان یا دیگران به شما نشان دهند خطر کمتر از چیزی است که فکر می کنید و داشته‌هایتان را به یاد آورید، در مواجهه با مشکلات و خطرات کمتر دچار استرس خواهید شد. پس کمک مؤثر برخی دوستان می تواند راهکاری مؤثر برای مقابله با استرس باشد.
پرتاب کردن اشیاء
گاهی به قدری احساس عصبانیت و ناراحتی می کنید که دوست دارید هر چیزی را که در اطرافتان هست پرت کنید. برخی کشورها از این ایده استفاده کرده و اتاق‌هایی با نام "اتاق خشم" ساخته‌اند. در این اتاق‌ها افراد خشمگین و عصبی می توانند با پرتاب کردن اشیای موجود احساسات منفی را از خود دور کنند. البته تأثیرگذاری این روش ثابت نشده و نمی‌توان آن را راهکاری مؤثر برای کاهش استرس دانست. ممکن است با این کار به جای کاهش احساسات منفی، خشم و عصبانیتتان مضاعف هم شود.
گفته می شود خرد کردن برخی اجسام با چکش به‌عنوان ورزش برای بدن مفید است، اما کمکی به کاهش استرس نمی کند. اگر می خواهید این کار را به عنوان ورزش انجام دهید، راه خوبی را در پیش نگرفته‌اید.
راهکار جایگزین پرتاب کردن اشیاء
به جای پرتاب کردن اشیاء بهتر است برنامه ریزی کنید. پذیرفتن مسئولیت کارها و داشتن یک برنامه ریزی مناسب برایتان مفید است. با این روش فکر می کنید کنترل تمام کارها را در دست دارید. پس تمام کارهایی که می خواهید روزهای بعدی انجام شود یادداشت کنید تا خیالتان راحت باشد هیچ چیز از قلم نیفتاده است.
استفاده از مکمل‌های گیاهی
مصرف برخی مکمل‌های گیاهی فایده‌ای برای کاهش استرس ندارد و حتی ممکن است مشکلاتی هم برایتان بوجود آورد. با این حال، مصرف برخی دیگر از مکمل‌های گیاهی می تواند سبب کاهش اضطراب و افسردگی خفیف شود. تحقیقات کمی درباره تأثیر مکمل‌های گیاهی انجام شده و حتی در برخی موارد نتایج متناقضی هم به دست آمده است.
توماس لنز، محقق دانشگاه کریتون نبراسکا، با انجام مطالعات مختلف روی مکمل‌های گیاهی به نتایج زیر دست یافته است:
کاوا: این مکمل اضطراب را به طور چشمگیری از شما دور می کند، اما می تواند سبب نارسایی‌های کلیوی شود. پس به دلیل این که دارای عوارضی است از مصرف آن دست بکشید.
گل راعی: مکمل‌های گل راعی بر درمان اضطراب خفیف و حالت‌های احساسی منفی تأثیر دارد. البته برخی مطالعات هیچ تأثیرگذاری را از این مکمل نشان نمی دهد.
ریشه‌ی سنبل‌الطیب: معمولاً این گیاه به همراه گل راعی مصرف می شود و به کاهش اضطراب و اختلالات خواب کمک می کند. این گیاه بعد از دو هفته مصرف عملکردی همانند داروی دیازپام از خود نشان می دهد. البته نتایج مطالعات درباره‌ی ریشه‌ی سنبل‌الطیب متناقض است. برخی نتایج حاکی از آن است مصرف بالای این گیاه می تواند سبب ایجاد اختلالاتی در ریتم قلب و بینایی شود.
این‌ها بدین معنا نیست هیچ مکمل مفیدی وجود ندارد، بلکه باید متوجه شوید چه مکملی روی شما تأثیرگذارتر است. با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید مکمل موردنظرتان با داروهای مصرفی تداخل ندارد.
راهکار جایگزین مصرف مکمل‌های گیاهی
به جای مصرف مکمل‌های گیاهی، به سراغ رایحه درمانی (آروماتراپی) بروید. امروزه کمتر از رایحه درمانی به عنوان روشی برای کاهش استرس نام برده می شود، اما این روش می تواند بسیار مفید باشد. برای نمونه، "فرنجمشک" برای کاهش استرس مفید است. رایحه درمانی روشی مؤثر، آسان و ارزان است و می توانید آن را در زندگی روزمره خود به کار بگیرید.
بی‌اعتنایی به دیگران
برخی‌ها اعتقاد دارند دور نگه داشتن افکار منفی راهی مؤثر برای جلوگیری از بروز نشخوار ذهنی و کاهش استرس است. البته همیشه هم بی‌اعتنایی به مشکلات و تجسم این که همه چیز خود درست می شود، کار درستی نیست.
تحقیقی در اسپانیا روی راهکارهای مختلف کاهش استرس و ارتباط آن‌ها با احساسات منفی و بیماری‌های قلبی انجام گرفته است. پژوهشگران در این مطالعه اعلام کردند نتایج منفی انکار و بی‌اعتنایی بسیار بیشتر از نتایج مثبت آن است و می تواند سبب تقویت احساسات منفی و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی شود.
شاید تصور کنید انکار و بی‌اعتنایی به مشکلات بسیار آسان‌تر از مواجهه با آن‌هاست؛ اما بی‌اعتنایی دائمی می تواند شما را با استرس بیشتری رو به رو کند. برخورد مستقیم و بدون وسواس فکری به شما کمک می کند راحت‌تر از شرایط سخت گذر کنید. اگر بخواهید همیشه نسبت به مشکلات بی‌اعتنا باشید و از مواجهه مستقیم با آن‌ها طفره بروید، ممکن است زمان بگذرد و همه چیز از کنترلتان خارج شود.
روش جایگزین انکار و بی‌توجهی به مشکلات
از تکنیک حواس پرتی استفاده کنید. بر خلاف روش انکار و بی‌اعتنایی که استرس شما را کاهش نمی دهد، تکنیک حواس پرتی می تواند کمک زیادی به فرد کند؛ یعنی باید با مشکل تان رو به رو شوید، سپس خود را سرگرم کاری کنید که آرامش بیشتری به شما می دهد. در زمان بروز مشکل، ابتدا اقدامات لازم را انجام دهید و تا وقتی دوباره زمان اقدام برسد، به کارهای بعدی رسیدگی کنید.
بی‌مسئولیتی در مقابل شرایط استرس زا
بنا بر مطالعات انجام شده، رها کردن شرایط استرس زا به حال خود، تبعات منفی زیادی در پی دارد. شاید رها کردن وضعیت یا فردی که سبب استرس در زندگی‌تان شده، به شما احساس آرامش بدهد و گاهی بهترین راهکار در طولانی مدت باشد؛ اما ممکن است با این روش چیزها یا افرادی را از دست بدهیم که روزی در زندگی‌مان ارزشمند بوده‌اند.
ممکن است میان شما با دوستتان اختلاف و تضادی ایجاد شود و ما تصمیم بگیریم بدون هیچ تلاشی برای حل مشکل، رابطه‌مان را با او قطع کنیم. شاید با این کار یک دوست خوب را از دست بدهیم که در آینده سبب بروز استرس‌های شدید در زندگی‌مان خواهد شد. این مسئله در مورد شغل هم صادق است؛ مثلاً در صورت بروز مشکل در شغلمان به جای استعفا، روی حل مشکل تمرکز کنید؛ زیرا حل نکردن مشکل در آینده می تواند سبب پشیمانی‌تان شود و استرس بیشتری به شما وارد کند.
این گفته‌ها به معنای آن نیست که دوستی‌تان را با یک فرد نامناسب تا پایان عمر ادامه دهید و در یک شغل تنش زا و پر چالش باقی بمانید.
روش جایگزین رها کردن فرد یا وضعیت استرس زا
در خیلی از مطالعات، مواجهه‌ی فعال بهترین روش برای کاهش استرس و مقابله با شرایط استرس زا است. این تکنیک به معنای آن است به جای فرار از مشکلات به طور مستقیم با آن‌ها مواجه شوید و تمام تلاش خود را برای حلشان به کار بگیرید.
سرزنش کردن خود و دیگران
سرزنش کردن خود بعد از شکست از بدترین اشتباهاتی است که شما را با استرس مواجه می کند. سرزنش کردن خود با اینکه فرد بخواهد علت شکست‌هایش را پیدا کند، تفاوت زیادی دارد. فرد باید با ارزیابی شرایط بفهمد چه چیزی سبب شکستش شده تا بار دیگر بتواند از بروز آن اجتناب کند. اگر فرد بخواهد بعد از شکست مدام خود را سرزنش کند، بیش از این که به خود کمک کند، به خود آسیب می رساند.
پژوهشگران می گویند سرزنش کردن تکنیک بسیار اشتباهی است. وقتی متوجه اشتباهتان می شوید، مسئولیت کار خود را بپذیرید تا از بروز دوباره‌ی آن اجتناب کنید. به دنبال تجربیات جدید باشید و به زندگی‌تان ادامه دهید.
روش جایگزین سرزنش کردن خود
شوخ طبعی بهترین راه برای مقابله با استرس‌هاست و شما را به آرامش جسمی و روحی می رساند. این کار سبب می شود نگرشتان به مسائل تغییر کند و از استرس‌ها دور بمانید. علاوه بر آن، شوخ طبعی به شما کمک می کند راحت‌تر بپذیرید نمی توان برخی چیزها را تغییر داد و نباید خود را سرزنش کرد.
منبع: verywell
