کارهای زیادی برای انجام دادن داریم. مدیرمان مدام سرکشی میکند و مشتری تماس میگیرد و جویا میشود پروژه تا کجا پیش رفته است؛ اما هنوز کارهای ماه قبل به پایان نرسیده و تمام برنامههایی که داشتهایم روی هم تلنبار شدهاند. با این حال سعی میکنیم باز هم وظایفمان را به تعویق بیندازیم؛ اما تا کجا پیش برویم؟ با یوکن همراه باشید تا به شما بگوییم در زمان بیحوصلگی، چطور کارهایتان را انجام دهید!
از مدتها برنامه داشتید در یک باشگاه ورزشی ثبت نام کنید و به تناسب اندام برسید، اما باز هم این برنامه عملی نشد. آیا میدانید اگر کارهایتان را به موقع انجام بدهید، چقدر احساس بهتری دارید و از این احساس گناه و استرس نجات پیدا میکنید؟ حتی کاراییتان هم بیشتر میشود و کارهای بیشتری را انجام خواهید داد.
بهتر است تنبلی را کنار بگذارید و چارهای برای رهایی از جمع شدن کارها روی هم، به تعویق انداختن آنها و بیحوصلگی نسبت به انجام وظایف مختلف پیدا کنید و خود را از این استرس و نگرانی نجات دهید؛ اما این کار چطور ممکن است؟ ابتدا باید بدانید چرا کارهایتان را به تعویق میاندازید و حوصلهی انجام آنها را ندارید؟ اگر پاسخ این سوال را پیدا کنید، خیلی از مشکلاتتان حل خواهد شد.
دلیل به تعویق انداختن کارها، ترس از اشتباه کردن است
راه حل: تمرکز پیشگیرانه
برای انجام هر وظیفه و مسئولیتی دو رویکرد مختلف وجود دارد.
رویکرد اول، همان طرز تفکر و نگرشی است که به سبب آن فکر میکنید با پایان یافتن یک پروژه، نتایج خوبی به دست میآید و مدیرتان را تحت تاثیر قرار میدهید یا به یک دستاورد فوقالعاده میرسید. در روانشناسی به این نوع تمرکز کردن روی انجام کارها و وظایف، تمرکز ارتقایی (promotion focus) میگویند. تحقیقات حاکی از آن است، خوشبینی و اشتیاق برای انجام کارهای مختلف سبب دستیابی به نتیجه موفقیتآمیزتری میشود.
رویکرد دوم این است که از به دست آوردن نتیجه نامطلوب واهمه دارید و مدام نگران نتیجه کارهایتان هستید. بدبینی و نگرانی باعث کاهش انگیزه برای پیشرفت و موفقیت میشود و امکان موفقیتتان را کاهش میدهد. برای مقابله با احساس ترس و دلهره باید دست به اقدام بزنید. شک و دودلی را کنار بگذارید و کاری انجام دهید. این بدین معناست که نوع دیگری از تمرکز با نام تمرکز پیشگیرانه (prevention focus) را در خود بوجود آورید. در این نوع تفکر باید به جای نتیجهگرایی به انجام کار و جلوگیری از به وجود آمدن شکست فکر کرد. برای مثال به جای اینکه به واکنش رئیستان، خوشحال یا عصبانی شدن او، فکر کنید، روی جلوگیری از ناراحتی او تمرکز کنید و با اقدامی پیشگیرانه مانع از این شوید که شما را کارمندی نالایق و ناکارآمد بداند.
اکنون مثال دیگری میزنیم تا با ماهیت تمرکز پیشگیرانه بیشتر آشنا شوید. ورزش کردن را در نظر بگیرید. اگر مدام به خودتان بگویید باید ورزش کنم تا وزنم بالا نرود و همیشه زیبا بمانم، نیروی محرکی در وجودتان ایجاد می شود که سبب اقدام و عمل می شود؛ یعنی به خاطر انگیزه ی مثبتی که در خود به وجود آوردید، دیگر تصمیمتان را به تعویق نمیاندازید و مستقیم سراغ عمل و اجرای تصمیمات خود می روید. هر چقدر تفکر پیشگیرانه را بیشتر در خود پرورش دهید، با سرعت بیشتری به دنبال اجرای تصمیمات و کارهایتان خواهید رفت.
شاید این نوع تفکر و تمرکز برایتان ناآشنا باشد، خصوصا اگر از جمله افرادی باشید که با مثبتاندیشی و تمرکز ارتقایی، کارهایتان را به انجام می رسانید. در هر صورت ممکن است این روش چندان خوشایند نباشد، اما راهکاری موثر برای جلوگیری از به تعویق انداختن کارها بوده و با بی حوصلگی مبارزه می کند.
دلتان نمی خواهد دست به هیچ کاری بزنید چون حوصله ندارید!
راه حل: نادیده گرفتن احساسات و بیتوجهی به آنها
«اولیور برکمن» (Oliver Burkeman) در کتاب «شادی برای کسانی که حوصله و طاقت تفکر مثبت را ندارند»، می گوید: وقتی فردی مدام با خود فکر می کند توانایی صبح زود بلند شدن از رختخواب را ندارد یا اصلا نمی تواند ورزش کند، با این ذهنیتش نشان می دهد حوصلهی لازم برای انجام این کارها را ندارد. بدون شک کسی شما را وادار نمیکند تا صبح زود بیدار نشوید یا جلوی در باشگاه هم کسی مانع ورود شما نخواهد شد. تنها چیزی که باعث میشود، میل و رغبتی به انجام این کارها نداشته باشید، نداشتن حال و حوصلهی کافی است؛ اما برکمن میگوید نباید منتظر بمانید تا حوصله انجام این کارها را پیدا کنید بلکه خودتان باید دست به اقدام بزنید.
به این مساله عمیقا فکر کنید چراکه تأثیر زیادی بر پیشرفت و موفقیت ما دارد. تمام افراد به طور ناخودآگاه فکر میکنند برای شروع یک کار باید حال و حوصلهی کافی داشته باشند تا انگیزهی انجام آن کار را پیدا کنند، اما این تفکر از اساس اشتباه است. البته این دیدگاه درست است، برای ایجاد عادتهایی مانند ورزش برای حفظ سلامتی یا سحرخیزی تا حد زیادی نیاز به انگیزه بالا داریم، اما اینکه حوصلهی چیزی بهطورکامل در وجودمان باشد و بعد آن کار را شروع کنیم، کاملا بیمعناست.
به عقیده ی "اولیور برکمن"، خیلی از نویسندگان، مخترعان و هنرمندان بزرگ و برجسته، بدون توجه به اینکه چقدر ساعت کاری شان همراه با خلاقیت و انرژی بوده است، با وجود بی حوصلگی، همچنان به کار کردن در ساعات مشخصی میپردازند.
«چاک کلوز» (Chuck Close)، عکاس و نقاش معروفی است. او میگوید: «دنبال الهام گشتن برای شروع کارهای بزرگ، عادت افراد غیرحرفهای است. هنرمندان بزرگ از جا بلند میشوند و کارشان را شروع میکنند.» پس اگر نشستهاید تا حوصلهی انجام کاری را پیدا کنید، همین حالا از جایتان بلند شوید و دست به اقدام بزنید. باور کنید با شروع کردن حوصله پیدا میکنید و هیچ چیز مانعتان نخواهد شد.
به سراغ انجام کاری نمیروید، چون فکر میکنید خستهکننده، سخت و غیرممکن است
راه حل: به کارگیری روش اگر...، آنگاه...
حتما تاکنون برایتان پیش آمده است که به خودتان بگویید: بار دیگر زودتر کار را شروع میکنم، بار دیگر بهتر این کار را انجام می دهم. اغلب افراد به خودشان وعدههایی درباره بهتر انجام شدن کارها در دفعات بعدی را میدهند، اما حقیقت این است قادر به کنترل خود نیستند. اگر کسی توانایی بهتر کار کردن را داشته باشد، همان بار اول کارش را به بهترین نحو ممکن انجام میدهد. باید قبول کنیم ارادهمان با محدودیتهایی مواجه است. به همین خاطر کمی سخت است خود را به انجام کارهایی که از نظرمان سخت، خستهکننده و غیرممکن هستند، وادار کنیم. اکنون راه حل اگر... آنگاه... مطرح میشود.
این راهکار تنها مشخص کردن گامهای یک پروژه نیست؛ بلکه باید دقیقا مشخص کنید که کار را کجا و چه وقت انجام خواهید داد. برای مثال باید مشخص کنید در ساعت 11 صبح کارتان متوقف شود و به کارفرمایان برای ملاقات بعدی تماس بگیرید یا اگر در جلسه کاری فردا با مدیر، حرفی از ترفیعتان به میان نیاورد، حتما قبل از اتمام جلسه خودتان این موضوع را مطرح کنید.
اگر از قبل برای انجام کارها، زمان و مکانشان، برنامه ریزی کنید دیگر تعلل نخواهید کرد و نسبت به انجام یا به تعویق انداختن کارها دچار سردرگمی نمیشوید. با این نوع تفکر به ارادهی خود تکیه میکنید. تحقیقات نشان میدهد استفاده از روش اگر... آنگاه ...، بهرهوری و تحقق اهداف را به طور میانگین 200 تا 300 درصد افزایش میدهد.
کلام آخر
همیشه بین توصیههای روانشناسان و مقالات انگیزشی این جملات زیاد به چشم میخورد که مثبت اندیش باشید و علاقهمندیهایتان را دنبال کنید اما تمام این راهکارها وقتی موثر واقع میشوند که تصمیم قطعی برای انجام کار در وجودتان شکل گرفته باشد. راهکارهای فوق کمی متفاوت هستند و مربوط به زمانهایی است که حوصله انجام هیچ کاری را ندارید.
منبع: getpocket