همهی ما مرتکب اشتباه میشویم؛ گاهی تصمیماتی میگیریم که بهای سنگینی دارد. اما نمیتوانیم خودمان را ببخشیم و در ذهنمان میگوییم: «چطور چنین اتفاقی افتاد، چطور زندگیام را خراب کردم؟». خودبخشودگی بدین معنی است که بتوانیم خودمان را به خاطر این اشتباهات و تصمیمات غلط ببخشیم. با یوکن همراه باشید. در ادامه مقاله، به شما میگوییم چطور خودتان را ببخشید و به انسان شادتری تبدیل شوید.
همیشه زندگی بر وفق مراد ما نیست. در واقع، اعمال و رفتارهای ما بازتابی از خود واقعیمان نیستند، این مساله در مورد دیگران نیز صادق است. با این حال، به ندرت خودمان را میبخشیم و بخشیدن دیگران برایمان آسانتر است. ظاهرا آنقدرها که به خودمان سخت میگیریم، در مورد دیگران سختگیر نیستیم.
روپی کاپور، شاعر کانادایی هندیتبار میگوید:
برای درمان زخم، باید به آن رسیدگی کرده و نوازشاش کنید.
چرا بخشیدن خود اینقدر مهم است؟
به گفتهی کارشناسان، خودبخشودگی باعث کاهش اضطراب میشود و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند. بخشیدن، بیماریها و اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی را درمان میکند، همچنین با کاهش خشم و تقویت سلامت قلب، باعث تقویت سلامت عمومی بدن میشود.
امروزه اضطراب و افسردگی در بین مردم شایع است، اما میتوانیم با بخشیدن خودمان به حفظ سلامتی خود کمک کنیم. اگر نتوانیم خود و اطرافیانمان را ببخشیم، به نگرانی و انواع بیماریها دچار میشویم.
گاهی در زندگی اتفاقات ناخوشایندی رخ میدهد، اما نباید خودمان را عذاب دهیم. این درد لزوما بزرگ نیست. همین که از اشتباهاتمان نمیگذریم و مدام در ذهن مرورشان میکنیم، باعث درد و رنج است. اشتباهاتی که ممکن است ناخودآگاه نباشد؛ شاید بدانیم چرا چنین تصمیمی گرفتهایم و این باعث وخیمتر شدن شرایط میشود.
بیزاری و بد و بیراه گفتن به خودتان، هیچ فایدهای ندارد، در حالیکه بخشیدنِ خود مزایای فراوانی دارد. اولین قدم برای بخشیدن خودتان پاسخ دادن به این سوال است: چرا اشتباه کردم؟
اشتباه کردن و اتخاذ تصمیمات اشتباه، هیچ ربطی به جایگاه ما و اهدافمان ندارد، اشتباهات ما نباید از ارزشی که برای خودمان قائلیم، کم کنند.
هر انسانی ممکن است مرتکب اشتباه شود. برخی کارها را به دلایل گوناگونی انجام میدهیم، مسالهی اصلی پیدا کردن دلیل انجام کارهاست. با یافتن دلیل انجام کارها، متوجه میشویم چرا به این جا رسیدیم و میتوانیم درباره ادامه مسیر تصمیم بگیریم.
بخشیدن ِخود در شرایط سخت و ناگوار
گاهی با قبول اشتباهاتی که کردهایم، آسیبپذیری ما بیشتر از اطرافیانمان آشکار میشود. این کار ممکن است باعث افشای حقایق مهمتری درباره ما شود و نتایج بیشتری به دنبال داشته باشد؛ وقتی به این باور میرسیم که هیچ کس کامل نیست، دیگران بهتر با ما ارتباط برقرار میکنند.
گاهی یک عذرخواهی ساده، کارساز بوده و نشاندهنده این است که با وجود تلاشهایمان محکم و استواریم. جملهی «معذرت میخوام، سعی میکنم اشتباهم را جبران کنم»، نتیجهی خوبی به دنبال دارد. این جمله بدین معنی نیست که همه چیز بیعیب و نقص است، بلکه نشاندهندهی این است که میتوانیم برای بهبود شرایط موجود تلاش کنیم و به نتیجه برسیم.
اصرار بر آشفتگی، یعنی ما در مقابل دیگران و خودمان وانمود نمیکنیم که اوضاع رو به راه است؛ یعنی ما پای عمل و باورهایمان هستیم و به مرور آرام میشویم.
هدف نهایی، رها کردن گذشته است. رها کردن یعنی خودمان را به خاطر هر آنچه نمیدانستیم یا باید(نباید) انجام میدادیم، اشتباهات و نقصهایمان ببخشیم اما همواره پاسخگو باشیم.
همواره باید اشتباهاتمان را بشناسیم، تصمیم بگیریم آنها را تکرار نکنیم و مسئولیت مشکلات و خسارتهای ایجاد شده را به عهده بگیریم. همچنین دست از سرزنش خود برداریم. کسب این مهارت نیاز به زمان دارد اما این سختی به سلامتی و بهبود زندگیمان منجر میشود.
باید بدانید، خودبخشودگی به معنای رسیدن به خوشی به جای غم و اندوه است. با بخشیدن و رها کردن یاد میگیریم که زندگی کنیم. پشیمانی جزئی از زندگی است اما قرار نیست تمام زندگی را در غم و پشیمانی سپری کنیم.
گاهی لازم است خودمان را نه برای انجام کار اشتباه، بلکه به خاطر انجام کار درست ببخشیم؛ کار درستی که از قبل میدانستیم هزینهی سنگینی دارد اما برای انجامش رغبت داشتیم.
چهار پیشنهاد عالی برای بخشیدنِ خود و رسیدن به زندگی شاد
آیا تا به حال فکر کردهاید چطور میتوانید خودتان را ببخشید؟ در ادامه، به این سوال پاسخ میدهیم.
1. نسبت به خودمان مهرورزی داشته باشیم
خودمهرورزی یعنی با خودمان همدلی کنیم و همدلانه با خودمان حرف بزنیم. برای اینکه زندگی خوبی داشته باشیم، به خودمهرورزی و خودعشقورزی نیاز داریم.
مگان هیل، رواندرمانگر میگوید:
اگر خودمان را همانند بهترین دوستمان بدانیم، با عشق و مهربانی با خود حرف بزنیم و خود را در اولویت قرار دهیم، یعنی به این باور رسیدهایم که ارزشمند هستیم.
تقریبا اغلب مردم، با دیگران مهربانتر از خودشان هستند. برای اینکه به انسان شادتری تبدیل شوید، کافی است با خودتان مهربانتر باشید. اگر در ذهنتان مدام در حال سرزنش خود هستید، از خود بپرسید: «اگر این اتفاق برای فرد دیگری رخ میداد، چه فکری میکردم؟ آیا همین احساس را در مورد او داشتم؟» پس همان مهر و محبتی که در مقابل دیگران بروز میدهید را برای خودتان خرج کنید.
شاید در این مسیر احساس خجالتزدگی کنید؛ اما همین احساس باعث میشود با هوشیاری بیشتر به دنبال راههایی برای انجام بهتر کارها و اجتناب از اشتباه باشید. خودمهرورزی کمک میکند هنگامتصمیم گیریهای سخت، بتوانید پیآمدهای آن را بپذیرید. اما باید بدانید برای ایجاد تغییرات چشمگیر، نمیتوانید همواره با ترس و دلهره زندگی کنید. درواقع در چنین شرایطی نمیتوانید تغییر بزرگی در زندگیتان به وجود آورید.
2. احساس گناه را از خودمان دور کنیم
برای اینکه خودتان را ببخشید و به انسان شادتری تبدیل شوید، باید احساس گناه را از خود دور کنید.
احساس گناه نه تنها هیچ کمکی به بهبود شرایط نمیکند، بلکه روح و روانتان را بههم میریزد. باید بدانید ما انسان هستیم و همواره نیاز به مهربانی و همدلی داریم.
البته احساس گناه باعث میشود، هرآنچه را نیاز به تغییر دارد شناسایی کنیم اما نباید این احساس در وجودمان باقی بماند.
احساس گناه ممکن است باعث شود فکر کنیم به اندازهی کافی لایق بخشیده شدن نیستیم، پس نمیتوانیم زندگی طبیعیمان را در پیش بگیریم و به جایی که لایق آنیم برسیم.
اگر عشق میورزیم، باید آن را برای خود نیز بخواهیم. حتی وقتی دچار شکست و اشتباهی میشویم باید بدانیم که ارزشمند و لایق عشق هستیم. اجازه ندهید احساس گناه، خوبی را در وجودتان خاموش کند، انگیزهتان را از بین ببرد و شادی شما را بگیرد.
3. به دیگران کمک کنیم
سختیها و زخمهای ما میتواند دلیلی باشد برای یاری بیشتر، حتی اگر نتوانیم اوضاع را کنترل کنیم. این دردها و رنجها، درسهایی است که یاد گرفتهایم. ما میتوانیم خودمان را ببخشیم و به دیگران هم کمک کنیم. منظور تنها کمک مالی نیست، بلکه تصمیمگیری بهتر نیز میتواند کار خیر باشد. همچنین میتوانیم به افراد نیازمند کمک کنیم، فعالیتهای داوطلبانه داشته باشیم، کسانی را که احساس تنهایی میکنند، همراهی کنیم، به درد دل آنها گوش دهیم. با کمک به دیگران احساس بهتری پیدا میکنیم و میتوانیم خودمان را ببخشیم.
با کمک به دیگران برای گذر از شرایط سخت و دردناک، راهی برای گذر از سختیها و دردهای خودمان پیدا خواهیم کرد. واقعیت این است همانطور که به دیگران کمک میکنیم، میتوانیم به خودمان هم کمک کنیم. با شنیدن درد دل دیگران درباره مشکلات و شکستهایشان، همدردی، بخشش و محبتی را نثارشان میکنیم که اغلب از خودمان دریغ میکنیم.
پس خیلی خوب میدانیم که چه باید بکنیم. تنها کافی است همان محبت و عشقی را که سخاوتمندانه به دیگران عرضه میکنیم، به خودمان نیز بدهیم.
بنابراین برای اینکه به زندگی برگردیم و طعم عشق و محبت را بچشیم، باید به دیگران کمک کنیم. با نشان دادن مسیر زندگی به دیگران، راه خودمان را هم پیدا میکنیم. آنگاه میبینید بخشیدن برایتان سادهتر میشود.
4. دردِ دل خود را بیرون بریزید
برای رسیدن به آرامش، درباره مشکلات و آسیبپذیریهایتان با دیگران حرف بزنید. بهتر است به نکاتی که توجه دیگران را جلب میکند، اشاره کنیم؛ این همان روشی است که مددجوها در جلسات گروهی حمایتگر مانند جلسات معتادان، از خودشان میگویند. از خودتان بپرسید لازم است دیگران چه چیزی از ما بدانند، همان را بگویید. بدین ترتیب دیگران ما را میشناسند و ما هم درک بهتری از خودمان پیدا میکنیم. پس یاد میگیریم نقطه ضعفهایمان را آشکار کنیم و به تواناییهایمان پی ببریم.
البته منظور این نیست حرفهایمان را با صدای بلند بگوییم. تنها کافی است چند نفر از اطرافیانمان، از آسیبپذیریهای ما و احساساتمان مطلع شوند. البته این مساله نیاز به شجاعت دارد؛ هرچند به عنوان راهکار مطرح نمیشود اما برای شروع کافی است. با این کار، دیگران میتوانند افکار و تفکرات نادرست ما را شناسایی و گوشزد کنند. شاید به خاطر اشتباهاتمان لایق سرزنش کردن باشیم، اما مطمئن باشید با سرزنش مداوم خود به جایی نخواهیم رسید.
بورلی اِنگل، روانشناس میگوید:
میتوانید رفتارتان را تغییر دهید و همزمان خودتان را ببخشید.
همهی ما قادر هستیم رفتار و برخوردمان را با دیگران بهبود دهیم و همزمان یاد بگیریم خودمان را ببخشیم. در واقع، میتوانیم پاسخگو باشیم و همزمان رو به جلو حرکت کنیم.
هنگام پیشروی به جلو، ممکن است به این نتیجه برسیم برخی همراهمان نیستند. شاید آنها هنوز آمادگی ندارند. در حالیکه جلو میرویم و آسیبها را جبران میکنیم، میتوانیم راههای بهتری برای همراه کردن دیگران پیدا کنیم. در این صورت قادر خواهیم بود به شادی و خوشبختی دست یابیم.
کلام آخر
برای پیشرفت، باید محکم و با اراده باشیم. شاید کسب این توانایی سخت باشد، اما بهتر از این است که خودمان را به سختی بیندازیم. با درک اینکه ارزشمندیم، میتوانیم گامهایی به سوی شادی و رضایت برداریم.
باید بدانید هرچقدر بیشتر به خودتان عشق بورزید، لحظههای شاد بیشتری خواهید داشت. با عشق ورزیدن به خود، به آرامش میرسیم. عشقی که در شکستها و ناکامیها هم میتوانیم آن را پیدا کنیم.
وقتی به این درک برسیم که ما انسان هستیم، انسانی که همانطور که هست کامل است، خودبخشودگی برایمان آسانتر خواهد شد.
آیا شما میتوانید به راحتی خودتان را ببخشید؟ آیا بعد از هر شکست، شروع به سرزنش خود میکنید؟ یا برای بهبود تلاش میکنید؟
منبع: lifehack