حتما شما هم به اهمیت استراحت و تأثیر آن واقفید. اکنون سؤال مطرح می‌شود که آیا می‌دانید چطور باید استراحت کنید؟ اغلب افراد می‌گویند استراحت کردن مسئله‌ای ساده است که همه می‌دانیم چطور آن را انجام دهیم، اما باید بدانید استراحتی که با ایجاد سرزندگی و بازیابی انرژی همراه باشد، به همین سادگی‌ها هم نیست. خیلی از ما در استراحت کردن و انجام تمرینات ریلکسیشن عملکرد خوبی نداریم، این در حالی‌ست که برای رهایی از استرس، فشارهای روزمره و سلامت روان باید به آن توجه کنیم. با یوکن همراه باشید تا به شما بگوییم چطور استراحتی اثربخش داشته باشید.
اغلب بیشتر از آن‌چه فکرش را بکنیم نیاز به استراحت داریم. واقعیت این است که شرایط موجود ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا و مشکلات به‌وجود آمده، فشار روانی و ذهنی زیادی به ما وارد کرده است. پس هر چقدر هم استراحت کنیم، باز کم است.
اگر بعد از استراحت‌های مداوم و پیاپی هنوز احساس خستگی می‌کنید، بدون شک نمی‌دانید چطور باید استراحت کرد.
البته شما تنها نیستید؛ استراحت کردن برای اغلب افراد، در حرف آسان‌تر از عمل است. اکنون می‌خواهیم به شما بگوییم چطور بعد از استراحت، واقعا خستگی‌تان در رفته و نیروی از دست رفته‌تان را بازیابید.
1. باید بدانید چه چیزی باعث آرامشتان می‌شود
این مسئله شاید خیلی واضح باشد، اما اغلب مردم نمی‌دانند چه چیزی به آن‌ها آرامش واقعی می‌دهد. آن‌ها فکر می‌کنند در حال استراحت هستند، در حالی که این‌طور نیست؛ مثلا دنبال کردن توییتر یا اینستاگرام شاید برای خیلی‌ها آرامش‌بخش باشد، اما برای بیشتر ما اضطراب‌آورتر از هر کاری است.
شاید به سراغ کارهایی بروید که فکر می‌کنید آرامش‌بخش است، مانند مراقبه، چرت زدن یا دراز کشیدن در وان آب گرم؛ اما تمام این کارها کسل‌کننده است و هیچ کمکی به شما نخواهد کرد.
برای اینکه استراحت واقعی را درک کنید، قبل از هر چیزی باید طرز فکرتان را تغییر دهید. منظور از ریلکسیشن یا آرامش‌بخشی، فعالیت خاصی نیست، بلکه نتیجه آن فعالیت یا عمل خاص است. اینکه چه کارهایی باعث آرامش شما می‌شوند، به خودتان بستگی دارد.
سرگرمی‌ها، فعالیت‌های ورزشی و اجتماعی و تمرینات مختلف خود مراقبتی را امتحان کنید و ببینید چه تأثیری روی شما می‌گذارد. از خودتان بپرسید: بعد از انجام این کار چه احساسی دارم؟ آیا احساس سکون، ثبات یا آرامش می‌کنم؟ اگر پاسخ مثبت است، آن فعالیت را به لیست فعالیت‌های آرامش‌بخش تان اضافه کنید.
اگر به این نتیجه رسیدید این فعالیت‌ها باعث آرامشتان نمی‌شوند و کار دیگری پیش رو ندارید، به مرحله انتخاب رفته و کارهای جدید را امتحان کنید. حتی می‌توانید به سراغ کارهای جزئی بروید: کارهایی که شاید مسخره به نظر برسند، مانند تمرین روزانه تنفس یا نشستن به مدت 30 ثانیه.
با قصد قبلی استراحت کنید
باید بدانید، 6 ساعت تمرین ریلکسیشن نامتمرکز کمتر از 2 ساعت تمرین متمرکز و همراه با تعهد نتیجه‌بخش است. ما اغلب اوقات بدون تمرکز و درحالی استراحت می‌کنیم که حواسمان به چیزهای دیگری مانند ایمیل‌ها یا شبکه های اجتماعی پرت است.
خیلی از ما علاقه‌مندی‌مان را به راهی برای کسب درآمد در کنار شغل اصلی‌مان تبدیل کرده‌ایم؛ اما بعد از مدتی، یادمان می‌رود این علاقه‌مندی‌ها روزی مایه لذتمان بوده‌اند. ما هنگام استراحت، به کارهایی فکر می‌کنیم که باید انجام دهیم و به راحتی ذهنمان منحرف می‌شود، چون واقعا نمی‌دانیم به دنبال چه چیزی هستیم. هنگام استراحت، به خودتان یادآوری کنید: «الآن وقت استراحته.» و معنی واقعی استراحت را در نظر بگیرید.
یک راه خوب این است که از خود بپرسید هدفتان از استراحت کردن چیست؟ مشخص کردن جزئیات کمک زیادی به شما می‌کند. آیا می‌خواهید ذهن خود را از مشکلات کاری منحرف کنید؟ آیا می‌خواهید احساس سرزندگی کنید و به زندگی لذت‌بخش برگردید؟ آیا می‌خواهید اضطرابتان را از بین ببرید؟ آیا می‌خواهید احساس آرامش خاطر کنید؟
پاسخ به این سؤالات، به یافتن روش تأمین خواسته‌تان کمک می‌کند. بدین ترتیب می‌توانید راه مناسب را انتخاب و قوانین لازم مانند انتخاب محل یا کنار گذاشتن گوشی را مشخص کنید.
2. زمان مشخصی را به استراحت اختصاص دهید
وقتی برای کاری زمان مشخصی تعیین نمی‌کنیم، براساس حس و حالی که داریم، در مورد انجام دادن یا ندادن آن تصمیم گیری می‌کنیم. گاهی این مسئله در مورد استراحت هم صادق است، اما اغلب اوقات به ضرر ماست؛ مثلا وقتی روز شلوغی پیش رو دارید و تصمیم می‌گیرید تا برنامه‌تان را برای استراحت تغییر دهید. اگر منتظر بمانید تا وقت مناسب برای استراحت فرا برسد، به‌اندازه‌ی کافی استراحت نخواهید کرد. پس استراحت را در برنامه‌ی روزانه‌تان بگنجانید، حتی در قالب تنفس‌های کوتاه 15 دقیقه‌ای.
آن‌چه در مورد زمان‌بندی نیاز دارید، این است که با خودتان صادق باشید. نباید زمان‌بندی، شما را محدود کند؛ مثلا اگر واقعا احساس می‌کنید که نیاز دارید تمام روز روی مبل لم دهید و فیلم مورد علاقه‌تان را تماشا کنید، بدون استرس و خودخوری این کار را انجام دهید، نه اینکه یک ساعت زمان تعیین کنید و با عذاب وجدان فراوان قسمت بعدی را ببینید.
3. استراحت تنها برای آخر هفته‌ها نیست
وقتی صحبت از استراحت به میان می‌آید، ما به سادگی باور همه یا هیچ را می‌پذیریم. تمام هفته را سخت کار می‌کنیم و باور داریم آخر هفته‌ها فقط باید استراحت کرد. برخی‌ها می‌گویند زمان یا امکانات کافی برای استراحت کردن را در اختیار ندارند، پس اصلا استراحت نمی‌کنند.
در چنین شرایطی، به قدری فرسوده می‌شویم که وقتی استراحت می‌کنیم، نتیجه بخشی چندانی نخواهد داشت. همچنین به سراغ فعالیت‌هایی می‌رویم که چندان آرامش‌بخش نیستند؛ مانند تماشای تلویزیون و بازی ویدئویی، هر دو می‌توانند فرح‌بخش باشند اما گاهی به جای لذت بخشی، باعث ایجاد احساس گناه می‌شوند، به این خاطر که وقتی به آن‌ها نیاز داریم، به دنبالشان نمی‌رویم و وقتی فرصت پیدا می‌کنیم، چندین ساعت را بی‌وقفه صرف آن‌ها می‌کنیم.
این رفتارهای محدودکننده تأثیری منفی روی استراحت ما می‌گذارند. وقتی در فواصل منظم، استراحت‌های کوتاه نداشته باشیم، در زمان استراحت زیاده‌روی می‌کنیم؛ چیزی که معمولا با احساس گناه و شرم همراه است. این احساسات رسیدن به آرامش و آسودگی را برایمان سخت‌تر می‌کنند. استراحت و آرامش‌بخشی منظم بسیار تاثیرگذار است. پس بخشی از فعالیت‌هایی را که به آخر هفته‌ها اختصاص می‌دهید، در طول هفته انجام دهید.
4. مغز را متوجه تغییر وضعیت خود کنید
این مورد برای کسانی ضروری است که در خانه کار می‌کنند. وقتی دورکاری می‌کنیم، تعادل بین کار و زندگی شخصی کم‌رنگ می‌شود. زمان مشخصی برای رفت‌وآمد یا ترک محل کار وجود ندارد. پس مغز متوجه تغییر وضعیت نمی‌شود تا در حالت استراحت قرار بگیرد.
ما می‌توانیم تشریفات خاصی برای تغییر وضعیت خود داشته باشیم. وقتی کار به پایان می‌رسد، فعالیت خاصی را انجام دهید. با گذشت زمان، این فعالیت برای مغز به نشانه‌ای تبدیل می‌شود که ورود به وضعیت استراحت را مشخص می‌کند. پیاده روی، مراقبه، ورزش، انجام کارِ خانه یا هر کار دیگری که به شما کمک می‌کند تا به خودتان بگویید: «تمام،دیگر وقت استراحت است.»؛ پس با قصد قبلی استراحت کنید.
5. مدیریت احساسات و خودگویی منفی را یاد بگیرید
برخی احساسات مانند شرم و اضطراب مانع استراحت نتیجه‌بخش می‌شوند. حتی وقتی در حال انجام فعالیتی آرامش‌بخش هستید، وقتی ذهنتان یاری نکند، به آرامشی نخواهید رسید؛ پس باید بر موانع ذهنی خود غلبه کنید. مهارت‌ها و ابزارهای درمانی زیادی در این مسیر به شما کمک می‌کنند.
اگر رهایی از احساس خشم یا سرخوردگی ناشی از یک روز پرمشغله، غم یا احساس پریشانی ناشی از شرایط فعلی برایتان سخت است، از مهارت‌های مدیریت احساسات کمک بگیرید. سعی کنید دلسوز خودتان باشید. راهکارهای مقابله با اضطراب را یاد بگیرید. با رعایت تکنیک‌هایی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد، بعد از رهایی از احساسات منفی استراحت کنید.
6. نیاز نیست لایق استراحت کردن باشید
اغلب این باور را در خود به وجود آورده‌ایم که باید لیاقت استراحت کردن را داشته باشیم. اینکه به خود می‌گوییم هنوز کار تمام نشده، پس نمی‌توانم استراحت کنم. گاهی به اشتباه، استراحت را پاداشی برای خود می‌دانیم. شاید بگویید این‌طور استراحت لذت‌بخش‌تر است، اما در دنیای واقعی، همیشه بهانه‌ای برای به تأخیر انداختن استراحت وجود دارد. با داشتن چنین طرز فکری، کار کردن بیش‌ازاندازه باعث می‌شود که به‌اندازه کافی استراحت نکنیم.
لزومی ندارد خود را سزاوار استراحت بدانید
با این روش، استراحت کردن تأثیر چندانی نخواهد داشت؛ زیرا خیلی کم پیش می‌آید که قبول کنیم سزاوار استراحت کردن هستیم. پس احساس گناه به ذهنمان راه می‌یابد و ما را از هدف اصلی منحرف می‌کند. نباید استراحت را پاداش انجام کارها بدانید؛ همه‌ی ما به استراحت نیاز داریم. استراحت برای مغز انسان حیاتی است و این مسئله از نظر زیستی و جسمانی ثابت شده است.
7. یادتان باشد استراحت تأثیر مثبتی روی کارتان دارد
هر چند استراحت کردن ضروری و لذت‌بخش است، اما تأثیر مثبت آن روی توانایی انجام بهتر کارها غیر قابل انکار است. هیچ اشکالی ندارد گاهی استراحت کردن را پاداش خودتان بدانید، خصوصا اگر نمی‌توانید خودتان را مجاب کنید که دست از کار بکشید؛ اما واقعیت این است که با استراحت و بازیابی انرژی‌تان، عملکرد بهتری از خود نشان خواهید داد. اگر با یادآوری این حقیقت، از احساس گناه و ناراحتی‌تان در هنگام استراحت کاسته می‌شود، همین کار را بکنید.
اصلا اشکالی ندارد، اگر احساس متناقضی در این باره دارید. شاید یادآوری مدام اینکه استراحت باعث می‌شود کارم را بهتر انجام دهم، کمی عجیب باشد، اما واقعیت همین است.
امروزه تردیدهای زیادی درباره استراحت و تأثیر آن بر بقای شرکت‌ها وجود دارد. تقابل استراحت و کار بحث همیشگی است، زیرا ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که این موضوع را برایمان به چالش تبدیل کرده است.
8. انتظارات خود را متعادل کنید
اغلب انتظارات زیادی از فرآیند ریلکسیشن داریم: رها شدن از شرایط سخت کنونی، بدی‌های دنیای سرمایه‌داری و نجات از چنگال فرسودگی.
توقع داریم به طور جادویی تمام این‌ها اتفاق بیافتد و نیروی از دست‌رفته‌مان بازگردد. با داشتن چنین انتظاراتی، استراحت تأثیر عکس خواهد داشت، زیرا این باور که باید چنین نتایجی از استراحت کردن بگیریم، به ما فشار زیادی وارد می‌کند.
در جامعه امروزی با وجود فشارها و دغدغه‌های فراوان، مراقبت از خود به عاملی استرس‌زا تبدیل شده است:
- چرا به خودتان توجه نمی‌کنید؟
- شما وظیفه دارید از خودتان مراقبت کنید؛
- بی‌توجهی به خودتان، حماقت محض است.
باید به سلامت جسم و روحمان اهمیت دهیم؛ اما نباید این مسئله خود باعث اضطراب و استرسمان شود.
استراحت کردن و آرام شدن باید بدون هیچ فشار و اضطرابی انجام شود. واقع‌بین باشید؛ استراحت به معنای حذف عناصر استرس‌زا نیست. کافی است در حین استراحت، وضعیتی به وجود آوریم که برای مدتی این عوامل ذهنمان را درگیر نکنند؛ وضعیتی که در آن، برای چند لحظه از توجه به مسائل زندگی روزمره دست بکشیم.
9. کمک بگیرید
ناتوانی در استراحت کردن، می‌تواند مسئله‌ی چالش‌زایی باشد. گاهی به طور مستقیم یا غیرمستقیم تحت تأثیر باورهای اجتماعی درباره استراحت کردن هستیم. فرهنگ کار بی‌وقفه و نظام سرمایه‌داری نمونه‌ی بارز این تاثیرگذاری هستند.
برای مثال، وقتی عضوی از یک خانواده مهاجر با پدر و مادری از طبقه کارگر وارد کشور جدیدی می‌شود، مدام تحت تأثیر تعریف قوانین شهروندی و معنای بهره وری در کشور جدید است. فرد بر همین اساس، به کار و زندگی‌اش سروسامان می‌دهد و ممکن است هرگز متوجه نشود مشکل از کجاست. در این زمان لازم است به یک درمانگر یا مشاور مراجعه کنید.
10. با خودتان مهربان باشید
تلاش مداوم برای بهبود کیفیت استراحت، تأثیر مثبت انکارناپذیری دارد، اما دست‌یابی به این هدف، خود نباید به یک عامل استرس‌زا تبدیل شود. باید انتظار روزهایی را داشته باشید که افکار منفی و احساس گناه آزارتان می‌دهند؛ روزهایی که به جای انجام آن‌چه برایتان مفید است، به بی‌خیالی یا فرار روی می‌آورید. درواقع این روزها کم نخواهند بود. این اصلا اشکال ندارد.
بهترین کار این است که بدون اینکه ذهنتان را درگیر نتیجه نهایی کنید، استراحت و اجرای توصیه‌ها را در پیش بگیرید. با خودتان مهربان باشید، صبور باشید و یادتان نرود که این چالش ادامه‌دار خواهد بود.
رابطه‌تان با استراحت چطور است؟ آیا بعد از استراحت، احساس سرزندگی می‌کنید یا فکر می‌کنید استراحت هیچ تأثیری در بازیابی انرژی‌تان ندارد؟ اصلا چگونه استراحت می‌کنید؟ اگر از استراحت کردن نتیجه دلخواهتان را می‌گیرید، نظرتان را با ما در میان بگذارید.
منبع: self
