"گوشی تو بزار کنار" به یک جملهی معمول در زندگی ما تبدیل شده است. علی رغم اینکه میخواهیم در زمان حال حاضر باشیم اما در واقع هر کاری انجام میدهیم تا از آن اجتناب کنیم. ما در هنگام غذا خوردن در یک مهمانی خانوادگی گوشی خود را در میآوریم تا عکس بگیریم و یا در هنگام تماشای یک فیلم و یا سر یک قرار پیام میدهیم و یا در شبکههای اجتماعی خود پست میگذاریم. در عین حال به طور معمول با نوتیفیکشنهای ایمیل و یا زنگ تماس حواسمان پرت میشود. به طور واضح استفاده از گوشی هوشمندمان در تجربیاتمان اثر میگذارد اما آیا زمانی که از آنها استفاده نمیکنیم و فقط در نزدیکی ما هستند نیز تأثیرگذارند؟ در ادامه با یوکن همراه باشید.
در تحقیقات اخیر، این موضوع مورد بررسی قرار گرفت که آیا داشتن گوشی هوشمند در نزدیکی خود در توانایی شناختی ما اثر میگذارد یا خیر. در دو آزمون آزمایشگاهی 800 نفر، وظایفی را تکمیل کردند که ظرفیت شناختی آنها را اندازهگیری میکرد. در یکی از این وظایف، شرکت کنندگان به طور همزمان میبایست مسائل ریاضی را حل میکردند و حروف تصادفی را حفظ میکردند. این کار میزان اینکه چقدر میتوانند اطلاعات مربوطه را در حین مشارکت در یک فعالیت شناختی دنبال کنند را ارزیابی میکرد. در وظیفه دوم، شرکت کنندگان یک مجموعه از تصاویر را مشاهده کردند که الگوی ناقصی را تشکیل میدادند و تصویری را که بهترین الگو را به پایان رسانده بود انتخاب میکردند. این وظیفه "هوش سیال" یا توانایی افراد برای تفکر و حل مسائل جدید را میسنجد. عملکرد هر دو این وظایف تحت تأثیر منابع ذهنی افراد است.
مداخله ساده بود: قبل از تکمیل این وظایف، از شرکت کنندگان خواسته شد که تلفنهای خود را در مقابلشان قرار دهند ( روی میز، با صفحه رو به پایین) یا آنها را در جیب یا کیف قرار دهند یا در اتاق دیگری بگذارند. مهمتر از همه، تمام گوشیها روی سایلنت بودند، بنابراین شرکت کنندگان با نوتیفیکشنها حواسشان پرت نمیشد.
نتایج قابل توجه بود: افرادی که این وظایف را به پایان رساند در حالی که گوشیهایشان در اتاق دیگری بود بهترین عملکرد را داشتند و به دنبال آن کسانی بودند که گوشیهای خود را در جیب خود گذاشته بودند. در آخرین جایگاه کسانی بودند که گوشیهایشان روی میز قرار داشتند. هنگامی که تلفنهای شرکتکنندگان خاموش بودند، نتایج مشابهی مشاهده شد: افراد زمانی که گوشیهایشان نزدیکشان بودند بدترین عملکرد را داشتند، و زمانی که در اتاق جداگانه و دورتر بودند بهترین عملکرد را داشتند. بنابراین، صرفاً داشتن گوشیهای هوشمند بر روی میز منجر به نقص کوچک اما قابل توجه آماری در ظرفیت شناختی افراد - مانند اثرات فقدان خواب میشد.
ظرفیت شناختی برای کمک به یادگیری، تفکر و ایجاد ایدههای خلاق حیاتی است. به این ترتیب، حتی یک اثر کوچک بر ظرفیت شناختی میتواند تأثیر بزرگی داشته باشد، با توجه به میلیاردها صاحبان تلفنهای هوشمند که دستگاههای خود را در لحظات بیشماری از زندگی نزدیکشان نگه میدارند. این بدان معنی است که در این لحظات، تنها حضور گوشیهای هوشمند ما میتواند بر توانایی ما در تفکر و حل مشکل - حتی زمانی که از آنها استفاده نمیکنند تأثیر بگذارند. حتی وقتی به آنها نگاه نمیکنیم، حتی زمانی که صفحهی آن رو به پایین است و حتی زمانی که آنها کاملاً خاموش هستند.
چرا تلفنهای هوشمند به طرز حیرت انگیزی، حتی زمانی که کار نمیکنند حواس پرت کن هستند ؟ معایب گوشیهای هوشمند به طور منحصر به فرد با مزایای آنها ارتباط دارند. سودهایی که گوشیهای هوشمند به ما ارائه میدهند ما را به یکدیگر متصل میکنند و تقریباً تمام دانش جمعی جهان را در اختیار ما میگذارند، لزوماً گوشیهای هوشمند را به عنوان جنبه منحصر به فردی در زندگی روزمره ما قرار میدهد. تحقیق در روانشناسی شناختی نشان میدهد که انسانها به طور خودکار یاد میگیرند که به چیزهایی که به طور معمول با آنها مرتبط هستند توجه کنند، حتی زمانی که روی یک کار متفاوت تمرکز کردهاند. برای مثال، حتی اگر به یک گفتگو مشغول باشیم، وقتی کسی نام ما را در آن طرف اتاق میبرد سرمان را میچرخانیم. به طور مشابه، والدین به طور خودکار به صدای گریه نوزاد توجه میکنند.
تحقیقات نشان میدهند که به طریقی، تنها حضور گوشیهای هوشمند مانند صدا کردن اسم ما است - آنها به طور مداوم ما را صدا میزند و مانند یک کشش گرانشی نسبت به توجه ما عمل میکنند. تلاش برای جلوگیری از این کشش یا مقاومت در برابر آن موجب کاهش توانایی شناختی ما میشود. در این صورت، وقتی ما در مقاومت در برابر گوشیهای هوشمندمان موفقیت آمیز هستیم، در واقع عملکرد شناختی خود را تضعیف میکنیم.
آیا شما تحت تأثیر هستید؟ به احتمال زیاد. جدیدترین ملاقات یا سخنرانی که در آن حضور داشتید را در نظر بگیرید: آیا کسی گوشی هوشمند خود را روی میز گذاشته بود؟ در مورد آخرین باری که به سینما رفتید، یا با دوستان بیرون رفتید، یک کتاب خواندید یا یک بازی انجام دادید فکر کنید: تلفن هوشمند شما نزدیکتان بود؟ در همه این موارد، فقط داشتن گوشی هوشمند ممکن است عملکرد شناختی شما را مختل کرده باشد.
دادهها همچنین نشان میدهند که تأثیر منفی گوشیهای هوشمند برای افرادی که ارتباط قویای با تلفنهایشان دارند، عمیقتر است؛ یعنی کسانی با این گونه اظهارات موافق هستند " در یک روز عادی بدون تلفن همراه به مشکل بر خواهم خورد" و"نداشتن تلفن همراه حتی برای یک روز برایم عذاب آور خواهد بود ". در جهانی که مردم به طور فزایندهای بر تلفنهایشان تکیه میکنند، تنها منطقی است که قبول کنیم این اثر روز به روز قویتر و جهانیتر خواهد شد.
ما اولین کسانی نیستیم که هزینههای بالقوه گوشیهای هوشمند را در نظر میگیریم. در مورد تعداد تلفات رانندگی در هنگام صحبت کردن با تلفن همراه یا پیام دادن، و یا پیام دادن در حین راه رفتن فکر کنید. حتی شنیدن زنگ تلفن شما را در حالی که مشغول به انجام کاری دیگری هستید مضطرب میکند. دانستن اینکه یک پیام یا تماس تلفنی را از دست دادهایم، ذهن ما را سرگردان میکند و عملکرد را بر روی وظایفی که نیازمند توجه پایدار و تضمین لذت ما دارند، از کار میاندازد. گوشیهای هوشمند ممکن است از عواقب شناختی و عواقب مربوط به سلامت به عملکرد اجتماعی به ما آسیب برسانند: داشتن گوشی هوشمند میتواند در طول تجربههای اجتماعی شما را منحرف کند و لذت این تجربیات را از بین ببرد.
با این همه مضراتی که در ذهن داریم، باید ارزش عظیمی که گوشیهای هوشمند ارائه میدهند را نیز در نظر بگیریم. در طی یک روز، شما ممکن است از گوشی هوشمند خود برای برقراری ارتباط با دوستان، خانواده و همکاران استفاده کنید؛ محصولات آنلاین سفارش دهید؛ آب و هوا را بررسی کنید؛ سهام تجاری خریداری کنید؛ مقالاتی بخوانید؛ مسیر خود را در یک آدرس جدید پیدا کنید و غیره. بدیهی است که گوشیهای هوشمند بهره وری ما را افزایش میدهند، به ما اجازه میدهد تا در زمان و پول صرفه جویی کنیم، با دیگران ارتباط برقرار کنیم، تولیدی بیشتری داشته باشیم و لذت ببریم.
پس چگونه این تنش بین معایب و مزایای گوشیهای هوشمند حل و فصل میشود؟
گوشیهای هوشمند دارای استفاده مجزا هستند. موقعیتهایی وجود دارد که گوشیهای هوشمند به ما یک ارزش کلیدی را ارائه میدهند، مثلاً زمانی که به ما در ارتباط با کسی که میخواهیم ملاقات کنیم، کمک میکنند یا زمانی که از آنها برای جستجوی اطلاعات استفاده میکنیم که میتواند به ما در تصمیمگیری بهتر کمک کند. این لحظات عالی برای داشتن گوشیمان در نزدیکی خود هست. اما، به جای اینکه گوشیهای هوشمند زندگیمان را اداره کنند، ما باید کنترل را در دست بگیریم: زمانی که گوشیهای هوشمند به طور مستقیم مورد نیاز نیستند و زمانی که به طور کامل تمرکز داشتن مهم است بهتر است آن را کنار بگذاریم.
با توجه به این یافتهها، دانش آموزان، کارکنان و مدیران اجرایی به طور یکسان میتوانند با استفاده از زمانی برنامه ریزی شده از تلفنهایشان جدا شوند، حداکثر بهره وری خود را به کار بگیرند و در هنگام انجام وظایف تفکر عمیقتری داشته باشند. علاوه بر این، فقط درخواست از کارکنان برای استفاده نکردن از گوشیهای خود در جلسات کافی نیست. تحقیقات نشان میدهند که داشتن جلسات بدون تلفن همراه میتواند مؤثرتر باشد و تمرکز، عملکرد و توانایی ارائه راهحلهای خلاقانه را به طور گستردهای تقویت کند. همهی ما میتوانیم با کنار گذاشتن گوشی همراه در زندگی روزمره خود تمرکز خود را افزایش دهیم و مهارتهای شناختی خود را به حداکثر برسانیم.
منبع: Hbr