آیا تا کنون راهی برای تقویت حافظه پیدا کردهاید؟ قطعا وقتی دسته کلیدتان را گم میکنید یا پاسخ بعضی سؤالات ساده را در آزمونهای سرنوشتساز فراموش میکنید، با خود میگویید، ایکاش حافظه خوبی داشتم. باید بداند، راههای سادهای برای تقویت حافظه وجود دارد که مخصوصاً برای دانش آموزان و دانشجویان مفید است. با یوکن همراه باشید.
بدون شک، استفاده از ابزارهای یادآوری مفید خواهند بود. مثلا تنظیم یک تقویم آنلاین مانند تقویم گوگل که پیامهایی را برای یادآوری به گوشیتان ارسال میکند، باعث میشود هیچ جلسه و قرار ملاقات مهمی را از یاد نبرید یا نوشتن لیست کارهای روزانه باعث میشود به تمامکارهای مهمی که در آن روز باید انجام دهید، رسیدگی کنید؛ اما برای به خاطر سپردن اطلاعات مهمی که باید در حافظهی بلندمدتتان ثبت شود، چهکاری میتوان انجام داد؟
برای به خاطر سپردن این اطلاعات کمی وقت و تلاش صرف کنید. حتی ممکن است نیاز باشد روش مطالعه و یادگیریتان را تغییر دهید، اما راههای ساده و زیادی وجود دارد که میتوانید با استفاده از آنها، حافظهتان را تقویت کنید.
قبل از اینکه در آزمون مهمی حاضر شوید، حتما چند تا از این روشها را به کار بگیرید تا با تقویت حافظه خود، احتمال موفقیتتان افزایش یابد. با این کار حافظهتان تقویت میشود، اطلاعات را بهتر به خاطر میسپارید و آنها را به یاد خواهید آورد.
1. روی مطالبی که مطالعه میکنید، تمرکز کنید
تمرکز از مؤلفههای اصلی حافظه است. برای اینکه اطلاعات از حافظهی کوتاهمدت شما به حافظهی بلندمدتتان منتقل شوند، باید بهطور مستمر به این اطلاعات توجه کنید و تمام تمرکز خود را روی آن بگذارید.
مطالب جدید را در موقعیتی بخوانید و یاد بگیرید که هیچ یک از عوامل حواس پرتی مانند تلویزیون، موسیقی، موبایل و غیره تمرکز شما را به هم نمیزنند.
اگر در خانهتان بچههای پرسروصدایی هستند، بهراحتی نمیتوانید تمرکز کنید و از عوامل حواسپرتی را کنار بگذارید. پس لازم است زمانی را به تنهاییهای خود اختصاص دهید. بچهها را جایی بفرستید و از همسرتان بخواهید از آنها مراقبت کند تا بتوانید روی درس و کارتان تمرکز کنید.
2. بهجای مطالعهی مستمر و طولانیمدت، در دفعات منظم مطالعه کنید
مطالعه و یادگیری مطالب جدید در جلسات منظم و با فواصل زمانی بیشتر، به شما کمک میکند زمان کافی برای پردازشِ اطلاعات را در اختیار داشته باشید. نتایج تحقیقات نشان میدهد، دانشآموزانی که مطالب جدید را در جلسات منظم و با فاصله یاد میگیرند، این مطالب را بهتر از دانشآموزانی که همه مطالب را در یک جلسهی طولانی خواندهاند، به یاد میآورند.
3. مطالبی که یاد میگیرید را دستهبندی کنید
محققان میگویند اطلاعات در حافظهی ما در دستهبندیهای مشخص ثبت میشوند. پس با دستهبندی اطلاعاتی که یاد میگیرید از این ویژگی بهرهی زیادی خواهید برد. پیشنهاد میکنیم مفاهیم و جملات مشابه را در یک دسته قرار دهید یا یک طرح کلی از مطالب و کتابهایی که میخوانید درست کنید تا بتوانید مفاهیم مشابه را در یک گروه قرار دهید.
4. از روش یادیار برای به خاطر سپردن اطلاعات استفاده کنید
یادیار ابزاری است که دانش آموزان از آن برای به خاطر سپردن اطلاعات مختلف استفاده میکنند. یادیار را میتوان روش سادهای برای یادآوری اطلاعات دانست. مثلا برای به خاطر سپردن جملهای که باید آن را در حافظه بلندمدتتان ثبت کنید، آن را در ذهن خود با مسئلهای عادی که با آن سروکار دارید، ربط دهید. بهترین روش یادیار، آنهایی هستند که از تصورات مثبت نشات گرفته و بیشتر جنبهی طنز دارند. حتی میتوانید برای به خاطر سپردن اطلاعات از شعر، آهنگ یا لطیفه هم استفاده کنید.
5. مطالبی که یاد میگیرید را با دقت و با جزئیات شرح داده و با خود تکرار کنید
برای اینکه مطالب جدیدی که میخوانید را به خوبی به یاد بیاورید، باید آنها را در حافظهی بلندمدت خود کُدگذاری کنید. یکی از روشهای مفید کدگذاری اطلاعات، تکرار آنها با جزئیات است. برای اینکه مفهوم کدگذاری اطلاعات را بهتر درک کنید، این مثال را میزنیم: تعریف اصلی یک عبارت را بخوانید، آن را به خاطر بسپارید و اطلاعات جزئیتری دربارهی این عبارت مطالعه کنید. بعد از اینکه چند بار این کار را تکرار کنید، متوجه میشوید چقدر مطلب برایتان آسان شده و یادآوری آن سادهتر است.
6. برای تقویت حافظه خود، مفاهیم و اطلاعات را در ذهنتان تجسم کنید
خیلیها برای یادگیری و به خاطر سپردن بهتر مطالب، آنها را در ذهن تجسم میکنند. به تصاویر و نمودارهای کتابهای درسی خود دقت کنید. اگر نشانهای در تصویر وجود ندارد، نشانههای مخصوص به خودتان را ایجاد کنید. مثلا در حاشیهی مطالب، نمودار یا اشکال مختلف رسم کنید یا از ماژیکهای نشانگر یا خودکارهایی بارنگهای مختلف برای دستهبندی مطالبی که میخوانید، استفاده کنید.
7. میان اطلاعات جدید و آموختههای قبلی خود ارتباط برقرار کنید
وقتی مطالب جدیدی یاد میگیرید، بین آنها و آموختههای قبلی خود ارتباط برقرار کنید. با ایجاد ارتباط میان مطالبی که بلد بودید و مطالب جدید، توانایی به خاطر سپردن و یادآوری آنها را بهطور شگفتانگیزی در خود افزایش میدهید. برای یادآوری وظایف روزانهی خود نیز میتوانید همین کار را انجام دهید.
8. مفاهیم جدید را به دیگران آموزش دهید
نتایج تحقیقات نشان میدهد خواندن مطالب جدید با صدای بلند تأثیر فوقالعادهای در یادگیری دارد. البته تجربهی معلمان و روانشناسان نیز ثابت کرده آموزشِ مفاهیم جدید توسط دانش آموزان به دیگران، فرآیند یادگیری و به خاطر سپردن مفاهیم جدید را بهبود میدهد. پس میتوانید از این ایده در فرآیند مطالعه و یادگیری خودتان استفاده کنید. مثلا مطالب جدید را به یکی از دوستان خود یا کسی که با او درس میخوانید، آموزش دهید.
9. به مطالب دشوار توجه بیشتری نشان دهید
حتماً میدانید گاهی یادگیری مطالبِ ابتدا و انتهای فصل سادهتر از دیگر بخشهاست. پژوهشگران در تحقیقات خود متوجه شدهاند که ترتیب قرارگیری اطلاعات، نقش مهمی در یادآوری آنها ایفا میکند. این موضوع اثرِ موقعیتهای سِری (serial position effect) نامیده میشود.
شاید به خاطر سپردن مطالبی که در فصلهای میانی قرار گرفتهاند کمی مشکل باشد، اما میتوانید با تکرار و تمرین بیشتر، به این مطالب هم مسلط شوید. راه دیگری که میتوانید برای یادگیری این مطالب به کار بگیرید، بازسازی مطالبی است که یاد گرفتهاید. وقتی با مفاهیم مشکل روبرو میشوید، کمی بیشتر برای یادگیری آنها وقت بگذارید.
10. هر از گاهی روش یادگیری و مطالعهی خود را تغییر دهید
یک راه فوقالعاده برای اینکه توانایی به خاطر سپردن مطالب را در خود بالا ببرید این است که هر از گاهی روش یادگیریتان را تغییر دهید. اگر عادت دارید هنگام مطالعه در جای مشخصی بنشینید، از این به بعد، مکان جدیدی را انتخاب کنید. اگر بعد از ظهرها درس میخوانید، هر روز صبح چند دقیقه را بهمرور مطالبی که شب قبل خواندهاید، اختصاص دهید. با افزودن تجربهها و عادات جدید به زمانهای مطالعه، میتوانید به نتیجه بهتری برسید و حافظهی بلندمدتتان را بهطور چشمگیری تقویت کنید.
11. کمی چرت بزنید
سالهای متمادی است دانشمندان میگویند خواب کافی برای یادگیری مطالب جدید و تقویت حافظه مفید است. جدیدترین تحقیقات نشان میدهد یک چرتِ کوتاه بعد از یادگیری، باعث میشود مطالب را سریعتر به خاطر بسپارید و بهتر به یاد آورید.
در حقیقت خوابیدن بعد از یادگیریِ مطالب جدید باعث ایجاد تغییرات فیزیکی در مغز میشود. بررسیها نشان میدهد در فرآیند یادگیری، دندریتهای مغزیِ موشهایی که دانشمندان مانع خوابیدن آنها شده بودند، در مقایسه با موشهایی که خوب خوابیده بودند، رشد کمتری دارد. پس بعد از اینکه مطالب جدید را یاد گرفتید، کمی بخوابید.
منبع: verywellmind