تاریخ ادبیات سرزمین ما پر شده‌است از شخصیت‌هایی که بیشتر از اینکه با کتاب‌ها و آثارشان آشنا باشیم تنها به سپردن اسمشان در گوشه‌ای از ذهنمان بسنده کرده‌ایم . شاعرانی که هرکدام چه در دوران زندگی‌شان و چه بعد از مرگشان به واسطه نگاهشان به دنیا در شکل‌گیری فرهنگ و تمدن ایران و جهان سهم داشته‌اند. یکی از این افراد عطار نیشابوری شاعر بزرگ ایرانی است که همه‌ی ما او را با «منطق الطیر» و ماجری سیمرغ می شناسیم. با این ویدیو یوکن همراه باشید تا با این شاعر بیشتر آشنا شوید.
شیخ عطّار نیشابوری در سال 540قمری به دنیا آمد . یکی از عارفان، صوفیان و شاعران ایرانی و بلندنام ادبیات فارسی در پایان سده ششم و آغاز سده هفتم است . او داروسازی و داروشناسی را از پدرش آموخت و در عرفان مرید شیخ یا سلسله خاصی از مشایخ تصوف نبود و به کار عطّاری و درمان بیماران می‌پرداخت. او علاقه‌ای به مدرسه و خانقاه نشان نمی‌داد و دوست داشت راه عرفان را از داروخانه پیدا کند علاوه بر این شغل عطاری خود عامل بی‌نیازی و بی‌رغبتی عطار به مدح‌گویی برای پادشاهان شد.
یکی از آثار او اسرارنامه است . اسرارنامه یکی از مثنوی‌های مسلم‌السند فریدالدین عطار نیشابوری و احتمالاً از جمله نخستین آثار او بوده‌است. این اثر مشتمل است بر 3305 بیت در 22 مقاله. سه مقاله نخستین آن به ترتیب درباره توحید و نعت رسول اکرم و فضائل خلفای راشدین است. از مقاله چهارم به بعد درباره موضوعات گوناگون تصوف است. مقاله پنجم درباره اهمیت عشق و برتری آن از خرد با ابیات معروف ذیل آغاز می‌شود:
دِلا یک دَم رها کن آب و گِل را
صَلای عشق دَر دِه اهل دِل را
زِ نورِ عشقْ شمعِ جانْ برافروز
زَبورِ عشق از جانان درآموز
الهی‌نامه
این کتاب که عطار خود در اواخر عمرش در مختارنامه با نام خسرونامه به آن اشاره می‌کند سرشار از داستان‌های دلکش کوتاه و بلند است که همگی بین یک داستان اصلی فوق‌العاده گنجانده شده‌اند. این کتاب مانند کتب دیگر با ستایش خداوند و نعت رسول اکرم (ص) و خلفای چهارگانه آغاز می‌شود و سپس در هشت بیت روح انسان را مورد خطاب قرار می‌دهد و برای او شش فرزند: نفس، شیطان، عقل، فقر، علم و توحید ذکر می‌کند.
مقامات الطیور که با نام منطق الطیر خوانده می‌شود شرح سفر مرغان است به درگاه سیمرغ. داستان شیخ صنعان طولانی‌ترین داستان این کتاب است و حدود 408 بیت دارد و سرگذشت و عشق و دلدادگی پیری زاهد به نام صنعان به دختری تَرسا (نصرانی، مسیحی) را بیان می‌کند.
مصیبت‌نامه
در بیان مصیبت‌ها و گرفتاری‌های روحانی سالِک و مشتمل است بر حکایات جذاب و خواندنی. این اثر پس از منطق‌الطیر مهم‌ترین منظومه اوست.
مختارنامه
مجموعه رباعیات دارای پنجاه باب در موضوعات مختلف
تذکرةالاولیا
شرح حال و سرگذشت مربوط به نود وهفت تن از اولیاء و مشایخ تصوف.
مرگ عطار در سال 618 هجری قمری به هنگام حمله مغول بود؛ او در نزدیکی دروازه شهر به دست سربازان مغول کشته شد. علاوه بر این تمام آثارش سوزانده شد و آثاری که از او در دست است تنها آثاری است که قبل از حمله مغول، به سایر شهرها برده شده بودند . مقبره عطار در محله شادیاخ (عرفان کنونی) جنوب شرق نیشابور و در جوار مقبره کمال الملک واقع است.
