هر کسی در زندگی خود به استراحت و تعطیلات نیاز دارد. پس گاهی لازم است از دفتر کار خود بیرون بزنیم و مدتی را به تفریح و گردش اختصاص دهیم؛ اما در اکثر اوقات، بازگشت از تعطیلات روند سختی دارد و ممکن است بعد از آن دچار افسردگی شویم. با یوکن همراه باشید تا به شما بگوییم چطور از افسردگی بعد از تعطیلات در امان باشید.
زمانی که در تعطیلات هستیم، از آب و هوا و طبیعت بکر لذت می‌بریم یا از شهر دیگری دیدن می‌کنیم؛ همه چیز خوب است تا اینکه آخرین روز تعطیلات از راه می‌رسد و باز هم باید به سرکار برویم.
قطعا شما هم این احساس را تجربه کرده‌اید؛ احساس ناراحتی و تشویش از اینکه می‌بینیم روزهای خوش تعطیلات به پایان رسیده و باید به محل کار برگردیم. اغلب اوقات، این احساس طبیعی است؛ اما در چه مواردی این احساس طبیعی نیست؟ در چه زمانی، این احساس اضطراب و ناراحتی نشان می‌دهد باید در شغل‌مان تغییراتی ایجاد کنیم؟
دکتر دیوید بالرد، مدیر بخش اصلاحات سازمانی انجمن روانشناسی آمریکا، این مساله را زیر ذره‌بین برده است. او در پژوهش سال 2018 این مرکز درمورد کار و سلامتی، به بررسی نگرش کارمندان آمریکایی درباره‌ی تعطیلات پرداخته است:
«هدف ما از این پژوهش این بود که از بعد روانشناسی به مساله نگاه کنیم. به رابطه‌ی نگرش کارمندان درباره تعطیلات و استرس کاری پی ببریم. همچنین تفاوت عکس العمل کارمندان مختلف را بعد از بازگشت از تعطیلات و طول مدت عکس العمل ها را مشاهده کنیم.»
به عقیده‌ی بالرد، تعطیلات برای بیشتر افراد مفید است. اغلب کارمندان وقتی از سفر و تعطیلات برمی‌گردند، با استرس کمتری مواجه هستند، انگیزه‌ی بیشتری دارند و کیفیت کار و بهره‌وری‌شان افزایش یافته است.
بالرد می‌گوید: «اما این نتایج مثبت، تقریبا برای دو سوم از کارمندان، بعد از برگشت به کار و در عرض چند روز از بین می‌رود.»
براساس تحقیقات انجام شده، 21 درصد از کارمندان ادعا کرده‌اند در طول تعطیلات دچار اضطراب و استرس بوده و 42 درصد نیز گفته‌اند از بازگشت به محل کار واهمه داشته‌اند.
با این حساب، تعطیلات با وجود تمام اثرات مثبتش، چه فایده‌ای برای ما دارد؟ وقتی در طول آن احساس اضطراب داشته باشیم و بعد از برگشت به منزل نیز تاثیر مثبتش را از دست بدهیم؟ چطور می‌توانیم برای بهبود زمان استراحت خود تلاش کنیم؟
بالرد می‌گوید: «وقتی کارمندان به محل کار برمی‌گردند و با حجم زیادی از کارهای انجام‌نشده رو‌به‌رو می‌شوند، تاثیر مثبت تعطیلات را با سرعت بیشتری از دست می‌دهند. اگر حین اتمام تعطیلات، مدام نگران این مساله باشید؛ زمان استراحت‌تان از دست می‌رود و زمانی که باید در حال بهبود یافتن و استرس‌زدایی باشید؛ ذهن‌تان به سوی کار کشیده می‌شود.»
اکنون چه کاری باید انجام دهیم؟ به عقیده‌ی بالرد، سه مرحله‌ی زیر باید طی شود:
- کاهش استرس در زمان تعطیلات
- ادامه‌ی کار با آرامش ذهن
- اکنون سه مرحله را زیر ذره‌بین می‌بریم:
برنامه‌ریزی
بالرد می‌گوید: «باید برنامه‌ی دقیقی برای خود ترتیب دهید که به شما بگوید وقتی در تعطیلات هستید، چه کارهایی باید انجام دهید، چه کسی وظایف‌تان را انجام دهد، چه کارهایی باید در آن زمان انجام شود و چه کارهایی را می توان در زمان دیگری انجام داد؟ علاوه بر آن، باید به همکاران‌تان بگویید چقدر در دسترس آنها خواهید بود.»
برنامه‌ریزی قبل از تعطیلات، باعث می‌شود از احساس گناهی که خیلی از افراد در طول تعطیلات دارند، رهایی یابید. هرچقدر همکاران‌تان را بیشتر آماده کنید، در طول تعطیلات آرامش بیشتری خواهید داشت؛ زیرا مطمئن هستید در نبودتان، اتفاق بدی رخ نمی‌دهد. همچنین می‌دانید بعد از بازگشت به کار، لیستی از کارهای لازم در اختیار دارید که مدیریت‌شان ساده‌تر خواهد بود. با برنامه‌ریزی قبلی، فکر کردن به کارهایی که باید بعد از تعطیلات انجام دهید نیز استرس‌زا نخواهد بود.
کاهش استرس حین تعطیلات
بنا بر مطالعات، برای کاهش استرس و بازیابی انرژی، باید در دوره‌های زمانی مشخص، نه کار کنیم و نه به کار فکر کنیم. بهتر است در این زمان به انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند مطالعه یا مدیتیشن، یا فعالیت‌های مهیج مانند گردش در طبیعت یا مسافرت به یک شهر جدید، بپردازید. این فعالیت‌ها شما را از استرس رها می‌کند.
بالرد می‌گوید: «برای خیلی از افراد پیش آمده که از تعطیلاتی شلوغ و پرکار برگشته و حس کرده‌اند دوباره باید به تعطیلات بروند تا خستگی تعطیلات اول از بدن‌شان خارج شود. پس خواب کافی داشته باشید و از خودتان مراقبت کنید؛ ما به این موارد نیاز داریم اما در بیشتر مواقع از آنها غافلیم.»
به آرامی به کار برگشتن
بعد از برگشت به محل کار، خود را با انبوهی از کارها مواجه نکنید. واقعیت این است که در ابتدا، همانند قبل بازدهی نخواهید داشت و اگر سعی کنید همانند گذشته باشید، فقط تاثیر مثبت تعطیلات آرامش‌بخش‌تان را از دست می‌دهید. در ابتدا با کارهای جزئی مانند خواندن ایمیل‌ها شروع کنید و چند بار در طول روز استراحت کنید.
نکته‌ی مهم این است که تعطیلات قرار نیست در زندگی ما معجزه کند. بله، درست است رفتن به تعطیلات مفید است؛ اما اگر توقع داشته باشید تمام مشکلات شغلی‌تان را حل کند، کاملا در اشتباه هستید. نباید این تفکر را داشته باشید که اگر یک هفته استراحت کنید، بعد از بازگشت، تمام مشکلات‌تان حل خواهد شد.
بالرد می‌گوید: «خیلی مهم است در هفته‌ی کاری عادی خود و در طول روز کاری‌تان، از فعالیت‌های استرس‌زا دست بکشید. نباید فکر کنید با هر 6 ماه یک بار تعطیلات رفتن، حال‌تان خوب می‌شود.»
باید به دنبال راه‌هایی برای استراحت و بازیابی قوای بدنی‌تان باشید و خیلی به تعطیلات امیدوار نباشید.
منبع: themuse
