حتما درباره اهمیت مهارت گوش دادن چیزهایی شنیده‌اید و بارها بهتان ثابت شده که این مهارت چقدر می‌تواند بر روابط شما و ارتباطات‌تان با اطرافیان‌تان تأثیر بگذارد. برای اینکه بتوانید به یک شنونده خوب تبدیل شوید باید سعی کنید مهارت‌هایی که در این زمینه به شما کمک می کند را بدانید، یاد بگیرید و به کار بگیرید. با یوکن همراه باشید و خواندن این مقاله را از دست ندهید.
1. به طرف مقابل نگاه کنید
فرآیند گوش دادن با تمرکز و توجه به طرف مقابل انجام می‌گیرد. هنگام ارتباط با فرد دیگری نباید کارهایی مانند ظرف شستن، تماشای تلویزیون، بازی با موبایل و... را انجام دهید. زمانی را برای او در نظر بگیرید و اگر وقت ندارید، در اولین فرصت این کار را انجام دهید تا شنونده‌ی خوبی به حساب بیایید.
2. وسط صحبت‌های او نپرید
اغلب مردم از قطع شدن صحبت‌هایشان ناراحت می‌شوند. این کار نوعی بی‌احترامی به آنها محسوب می‌شود. به گفته‌ی رابرت ال. مونتگومری (Robert L.Montgomery)، نویسنده‌ی کتاب گوش دادن ساده است، می‌گوید: پریدن بین صحبت دیگران به همان اندازه دردناک است که لگد کردن پایشان.
افرادی که مدام حرف دیگران را قطع می‌کنند، به یکی از دلایل زیر این کار را انجام می‌دهند.
- می‌خواهند بگویند چقدر باهوش‌اند و درک بالایی دارند.
- به قدر کافی برای آنچه طرف مقابل می گوید ارزش قائل نیستند.
- آنقدر هیجان‌زده می‌شوند که فرصت صحبت به طرف مقابل را نمی‌دهند.
اگر شما هم این عادت زشت را دارید، علت آن را پیدا کنید و سعی کنید روی دلیل‌اش کار کنید و این عادت را ترک کنید. به اطرافیان‌تان اجازه دهید نظرات خود را بیان کنند و از اینکه ممکن است زمان به شما نرسد نگران نباشید، چون بعد از اینکه سکوت کردند این فرصت به شما داده خواهد شد که نسبت به حرف‌هایشان واکنش نشان دهید.
3. سعی کنید گفته‌های او را درک کنید
آیا تاکنون توجه کرده‌اید چرا برخی افراد به سرعت چیزهایی که شنیده‌اند را فراموش می‌کنند؟ تحقیقات دانشگاه‌های ایالتی میشیگان و اوهایو فلوریدا و دانشگاه مینهسوتا نشان می‌دهد هر فرد قادر است 50 درصد آنچه را شنیده است به سرعت به یاد بیاورد و هرچه زمان می‌گذرد این توانایی کمرنگ‌تر می‌شود و وقتی یک روز می‌گذرد این میزان به 25 درصد کاهش می‌یابد. برای جلوگیری از این وضعیت، باید سعی کنیم مطالب را درک کنیم و روی درک متقابل تمرکز داشته باشیم.
گوش دادن موثر فراتر از انتقال کلمات است و لازمه‌ی آن درک محتوا و فهم چیزی است که گفته می‌شود. با این حساب، محتوا در لغات موجود نیست، بلکه در میزان درک مردم نهفته است.
4. نیاز طرف مقابل‌تان را تشخیص دهید
اغلب زنان و مردان خود را در تقابل با هم می‌بینند، چون معمولا در ارتباطات اهداف متضادی دارند. آنها دوست ندارند در ارتباطات نیاز طرف مقابل را در نظر بگیرند. مردان همیشه به حل مساله علاقه‌مندند و این نیاز آنها محسوب می‌شود. از طرف دیگر، زنان به در میان گذاشتن مشکلات با دیگران علاقه‌مندند و دنبال راه حل نیستند و خواسته‌ای جز همدردی هم ندارند. اگر بتوانید نیاز کسانی را که با آنها در ارتباط هستید تشخیص دهید، آنگاه هدف آنها را از بیان مساله فهمیده و آن را درک می کنید. اگر توجه تان به دیگران را بالا ببرید و سوالات خود را با لحنی آرام بیان کنید، آنگاه از نحوه‌ی ارتباط آنها با خود شگفت‌زده خواهید شد.
5. عواطف و احساسات‌تان را بشناسید
خیلی از افراد احساسات خود را به این سو و آن سو می برند و همین مسأله روی واکنش‌های آنها به افراد و موقعیت‌های گوناگون اثر می‌گذارد. بعضی افراد هنگامی که ذهنشان درگیر مسأله‌ای است نمی‌توانند روی موارد دیگر تمرکز کنند چون به‌قدری درگیر احساسات و عواطف خود هستند که طرف مقابل را نمی‌بینند و نمی‌شوند. اگر هنگامی که در حال گوش دادن به حرف های یک نفر دیگر هستید، برانگیخته شدید به احساسات خود توجه کنید خصوصا اگر احساس شما نسبت به موقعیتی که در آن قرار دارید سریع بروز کرده است. قطعا نمی خواهید یک فرد بی خبر از همه جا را هدف خالی کردن احساسات درونی و آرام کردن اعصاب خود کنید.
6. به موقع بازخورد بدهید
حتما برای شما هم پیش آمده به داستان زندگی یک نفر گوش می‌کنید اما قبل از اینکه داستان تمام شود نسبت به آن واکنش نشان می دهید؟ اغلب افراد این تجربه را دارند؛ اما حقیقت این است شما نمی توانید همزمان هم شنونده خوب و هم قضاوت‌کننده خوبی باشید. بنابراین همیشه قبل از حرف زدن سعی کنید به صحبت‌های طرف مقابل گوش کنید، در غیر این صورت مطمئن باشید بازخورد درستی به طرف مقابل نخواهید داد.
7. یک جمع‌بندی از حرف‌های طرف مقابل ارائه دهید
کارشناسان معتقدند گوش دادن وقتی اثربخشی بیشتری دارد که فعالانه باشد. برای گوش دادن فعالانه باید درمورد آنچه می‌شنوید به طرف مقابل‌تان بازخورد دهید به‌گونه ای که او حس کند شما با دقت تمام حرف‌هایش را گوش دادید. به به‌طور خلاصه یک جمع‌بندی کوتاهی از صحبت‌های او داشته باشید سپس درباره آن نظر بدهید و عقیده ی خود را بیان کنید. مثلا می توانید بگویید: «شریل معلومه که این موضوع اهمیت دارد.» همین حرف باعث می‌شود طرف مقابل‌تان حس کند به خوبی به حرف‌هایش گوش دادید و از صحبت کردن با شما احساس خوبی را تجربه کند.
حتی می‌توانید یک قدم جلوتر بروید و بگویید: «خیلی جالبه». اگر یاد بگیرید نظرات خود را به شکل معنادار بیان کنید، طرف مقابل مطمئن می‌شود به او گوش می‌دهید و توجه می‌کنید و او هم مشتاق می‌شود اطلاعات بیشتری را در اختیارتان بگذارد.
یکی از راه های گوش دادن فعال این است که هرآنچه طرف مقابل می‌گوید به فواصل طولانی جمع بندی کنید. وقتی صحبت‌های طرف مقابل درباره یک موضوع به پایان رسید نکات اصلی حرف‌هایش را قبل از شروع بحث بعدی جمع‌بندی کنید تا به این اطمینان برسید که پیامش را به درستی دریافت کرده‌اید. این کار باعث می‌شود اعتماد بیشتری بین‌تان ایجاد شود و ارتباط بهتری برقرار کنید.
8. براساس صحبت‌های طرف مقابل سوالاتی از او بپرسید
آیا تاکنون توجه کرده‌اید خبرنگاران چقدر شنوندگان خوبی هستند؟ برای مثال، به باربارا والترز توجه کنید. او به چشمان طرف مقابل زل می‌زند و روی سخنان او تمرکز می‌کند و هرگز باعجله قضاوت نمی‌کند؛ سپس شنیده‌هایش را جمع‌بندی می‌کند. کمتر کسی هست که به او اعتماد نداشته باشد و حرف‌هایش را با او در میان نگذارد؛ اما باربارا مهارت دیگری دارد که به جمع‌بندی اطلاعات و درک طرف مقابلش کمک می‌کند. او سوالات خوبی می‌پرسد و مطرح کردن همین سوالات نشان می‌دهد که او به خوبی به صحبت‌های طرف مقابل گوش کرده، آنها را در ذهن‌اش تحلیل کرده و برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر سوالی را طرح کرده و آن را مطرح می‌کند.
اگر می خواهید شنونده یا خبرنگار خوبی باشید، نه از آن دسته خبرنگارهایی که بلندگوی خود را در حلق طرف مقابل فرو می کنند و پشت سرهم سوال می پرسند، بلکه از آن جمله افرادی که سول خود را بعد از دریافت پاسخ به آرامی بیان می‌کنند، باید به طرف مقابل نشان دهید برایش ارزش قائلید و سوالات خود را به آرامی مطرح کنید. در این صورت با حجم انبوهی از اطلاعات ارزشمند مواجه می‌شوید.
9. به گوش دادن صحبت‌های دیگران اهمیت دهید
سام والتون (Sam Walton)، موسس وال مارت و یکی از ثروتمندترین مردان آمریکا، علی رغم مشغله های فراوان، زمانی را به گوش دادن اختصاص می دهد.
او اعتقاد دارد باید به صحبت های دیگران خصوصا کارمندان به دقت گوش داد. یکبار با هواپیمای شخصی خود به مونت پلزنت در تگزاس سفر کرده بود، زمان فرود آمدن دستورات لازم را به خلبانش داد تا او را در صد مایلی ببیند، سپس بقیه ی راه را با کامیون وال مارت طی کرد تا به حرف‌های راننده‌ی کامیون گوش کند. این درس بزرگی از مرد ثروتمند آمریکاست.
اغلب افراد توجهی به این مساله ندارند و فکر می‌کنند هنر گوش دادن ساده است و حتی خود را شنونده‌ای خوب می‌دانند؛ اما حقیقت این است، اغلب مردم تنها می‌شنوند و عده‌ی کمی هستند که گوش می‌دهند. در هر حال، هیچ وقت برای یک شنونده ی خوب شدن دیر نیست. مطمئن باشید این کار می تواند تاثیر شگرفی روی زندگی شما بگذارد.
