«استن لی» نویسنده داستان‌ها و خالق شخصیت‌های مشهور دنیای ابرقهرمانی، مثل «مرد آهنی»، «چهار شگفت‌انگیز»، «مرد عنکبوتی» و «مردان ایکس» 12 اکتبر 2018 در 95 سالگی درگذشت. به این بهانه نگاه کوتاهی به زندگی و آثار او انداخته‌ایم. اگر می‌خواهید درباره استن لی و آثارش بیشتر بدانید با یوکن همراه باشید.
نوجوانی استن لی
«استن لی مارتین لیبر» در سال 1922 در خانواده‌ای اهل رومانی که به نیویورک مهاجرت کرده بودند به دنیا آمد. او در نوجوانی به نوشتن متن آگهی تسلیت و آگهی تبلیعاتی می‌پرداخت و از این طریق درآمد کسب می‌کرد. بعد از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان هم به استخدام شرکت «تایملی» - که بعدها به مارول تغییر نام داد- درآمد و شروع به داستان‌نویسی کرد.
شهرت استن لی
او داستان‌های خود را با نام مستعار «استن لی» منتشر می‌کرد و بعدها این نام به قدری مشهور شد که او نامش را از «استنلی مارتین لیبر» به «استن لی» تغییر داد. لی در طول شش دهه فعالیتش در مارول علاوه بر نویسندگی، عناوین کارگردانی هنری، سردبیری ارشد، ریاست هیئت‌مدیره و تهیه‌کنندگی آثار سینمایی را هم به عهده گرفت. او برای رسیدن به موفقیت راه دشواری را طی کرد و با ناکامی‌هایی هم مواجه شد اما توانست در کنار مدیران و نویسندگان خلاق دیگری مثل «لی اکسل آلونسو»، «لری لیبل»، «دن باکلی»، «جک کربی» و «استیو دیتکو» بسیاری از محبوب‌ترین ابرقهرمانان دنیای فانتزی همچون اسپایدرمن، هالک، آنت من، چهار شگفت‌انگیز، آیرون‌من و... را خلق و مارول را به بزرگ‌ترین و مشهورترین تولیدکننده آثار فانتزی و ابرقهرمانی تبدیل کند.
استن لی و سینما
استن لی در دهه 1970 میلادی تصمیم گرفت بین سینما و داستان‌های مصور ارتباط و پیوندی ایجاد کند از این رو در 1980 به لس‌آنجلس مهاجرت کرد و برای رسیدن به اهداف و تحقق بخشیدن به رویاهایش تلاش‌های زیادی انجام داد. مارول سرانجام توانست با تلاش‌های استن لی پا را از کتاب‌های داستان مصور فراتر بگذارد و وارد دنیای سینما، سریال، انیمیشن و بازی شود. مارول در طول دو دهه با کمپانی رقیبش که با سوپرمن و بتمن بازار را از آن خود کرده بود به رقابت جدی پرداخت. بسیاری از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها، انیمیشن‌ها، بازی‌های ویدئویی و اسباب‌بازی‌ها در دنیای سرگرمی رونق امروزه‌ی خود را مدیون شخصیت‌هایی هستند که استن لی آنها خلق کرده است.
استن لی در بسیاری از فیلم‌های مارول در صحنه‌هایی کوتاه حضوری افتخاری داشت و بعید است که مارول بتواند در آینده جای خالی صحنه‌های حضور او را به راحتی پر کند.
درگذشت استن لی
استن لی 12 نوامبر سال 2018 در سن 95 سالگی درگذشت. شخصیت‌های دنیای ابرقهرمانان که با نبوغ شگفت‌انگیز او خلق شده بر ادبیات و سینمای فانتزی تأثیر زیادی داشته است. استن لی امروز میان ما نیست اما یاد و نامش همواره همراه با ابرقهرمانانش در یادها باقی خواهد ماند.
اسپایدرمن (Spider-Man)
سال خلق: 1962
«استن لی» مرد عنکبوتی را نوشت و «استیو دیتکو» آن را مصور کرد. اسپایدر من به گفته کارشناسان یکی از مشهورترین شخصیت‌های تخیلی است. استن لی هنگام طرح اولیه ایده اسپایدر من با استقبال چندانی از سوی مدیران مارول مواجه نشد اما امیدش را از دست نداد و با تلاش زیاد درنهایت اسپایدرمن را منتشر و آن را به موفق‌ترین اثر شرکت مارول تبدیل کرد.
مرد آهنی (Iron Man)
سال خلق: 1963
استن لی مرد آهنی را متولد و «لری لیبل» آن را تکمیل کرد. در این فیلم گروهکی تونی استارک میلیاردر را گروگان می‌گیرد و از او می‌خواهند که در برابر آزاد شدن برایشان سلاح کشتار دسته جمعی بسازد اما تونی به جای این کار برای خودش زرهی قدرتمند می‌سازد و از اسارت آنها می‌گریزد. تونی بعدها هم با استفاده از این زره از انسان‌های بی‌گناه محافظت و شروع به مبارزه با جرم و جنایت می‌کند.
هالک (Hulk)
سال خلق: 1962
هالک اولین بار در کتاب «هالک شگفت‌انگیز» توسط استن لی و جک کربی خلق شد. هالک یک هیولای جهش‌یافته، غول‌پیکر، سبز‌رنگ و انسان‌نماست که زور زیادی دارد و نمی‌تواند خشم‌اش را کنترل کند. هالک بعضی مواقع وحشی و تهاجمی، گاهی مواقع باهوش و گاهی هم دارای قدرت برنامه‌ریزی به تصویر کشیده شده است. استن لی گفته از داستان‌های «دکتر جیکل و مستر هاید» و «هیولای فرانکنشتاین» برای خلق هالک الهام گرفته است.
مردان ایکس
سال خلق: 1963
مردان ایکس هم توسط استن لی و جک کربی به‌طور مشترک خلق شده است. در دنیای خیالی مردان ایکس، عده‌ای از انسان‌ها که در اثر جهش ژنتیکی از توانایی‌های خارق‌العاده و ویژه‌ای برخوردارند وجود دارند. بعضی از آنها توانایی‌هایشان را از انسان‌ها پنهان می‌کنند، عده‌ای با توانایی‌های خارق‌العاده‌ی خود به انسان‌ها کمک می‌کنند و عده‌ای دیگر از توانایی‌هایشان سوءاستفاده می‌کنند.
چهار شگفت انگیز (The Fantastic Four)
سال خلق: 1961
این اثر هم توسط لی و کربی خلق شده و جزو قدیم‌ترین ابرقدرت‌های خلق شده مارول و محبوب‌ترین اثر خلق‌شده دوران خود محسوب می‌شود و تأثیر زیادی بر شکل‌گیری سایر ابرقهرمان‌های خلق شده توسط مارول داشته است.
چهار شگفت‌انگیز چهار دوست قدیمی هستند که طی یک مأموریت فضایی در معرض پرتوهای آسمانی قرار می‌گیرند و قدرت‌های ماورایی کسب می‌کنند.
منبع : Marvel.com
