افسردگی بعد از زایمان (PPD) حدود 15درصد مادران را در معرض خطر قرار می‌دهد. تخمین زده می‌شود که این اختلال خلقی 1 تا 26 درصد از پدران را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. علل آن با تغییرات هورمونی، ژنتیکی، بیماری‌های روانی قبلی و تغییر آشکار در شرایط مرتبط است. نگرانی از سلامت روانی بدون حمایت اعضای خانواده و متخصصان بهداشت، موجب می‌شود بیشتر زنان از کسب اطلاعات برای افسردگی پس از زایمان باز بمانند. با یوکن همراه باشید تا 10 راه مقابله با افسردگی بعد از زایمان را با شما به اشتراک بگذاریم.
علائم افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان یکی از انواع اختلالات خلقی و افسردگی است. این نوع اختلال می‌تواند از دوران بارداری آغاز شود و تا اولین سال زندگی کودک هم طول بکشد. علائم افسردگی پس از زایمان مشابه افسردگی است. برای تشخیص افسردگی پس از زایمان 5 مورد از علائم زیر در یک دوره‌ی دوهفته‌ای باید وجود داشته باشد و در فرد مبتلا دیده شود. این علائم و نشانه‌ها عبارت‌اند از:
- احساس غم و اندوه، خالی بودن یا ناامیدی؛ تقریباً هر روزه یا برای اکثر روز
- مشاهده خلق افسرده توسط دیگران
- از دست دادن علاقه و لذت نبردن از فعالیت‌ها
- کاهش‌وزن یا کاهش اشتها
- تغییر در الگوی خواب
- احساس بی‌قراری
- از دست دادن انرژی
- احساس بی‌ارزش بودن یا گناه
- از دست دادن تمرکز
- افکار مکرر در مورد مرگ، یا افکار خودکشی
- عدم علاقه یا لذت در فعالیت‌های معمول
- کمبود میل جنسی
- خستگی، کاهش انرژی و انگیزه
- خود مراقبتی ضعیف
- انزوا اجتماعی
- بی‌خوابی یا خواب بیش از حد
- مشکل در تصمیم گیری و تفکر
- عدم تمرکز و حافظه ضعیف
- کاهش اعتماد به نفس و نگرانی از ناتوانی در مراقبت از نوزاد
- نگرانی در مورد آسیب رساندن به خود، کودک یا همسر
اگر این علائم و نشانه‌ها را در خود یا یکی از اطرافیان‌تان که به تازگی زایمان کرده است مشاهده می‌کنید در اولین فرصت به یک روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید.
علل افسردگی پس از زایمان
مشخص نیست که دقیقاً چه چیزی باعث افسردگی پس از زایمان می‌شود، اما برخی عوامل وجود دارد. این عوامل همبستگی نزدیکی با هم دارند:
- سابقه افسردگی پس از زایمان یا اضطراب
- سابقه افسردگی شخصی یا خانوادگی
- علائم متوسط تا شدید قبل از قاعدگی
- تجربه حوادث استرس‌زا در طول بارداری
- آسیب روانی مرتبط با زایمان
- آسیب فیزیکی مرتبط با زایمان
- سقط جنین قبلی
- استفاده شیر خشک به جای شیر مادر
- سیگار کشیدن
- عزت نفس پایین
- مراقبت از کودکان یا استرس زندگی
- حمایت کم اجتماعی
- رابطه زناشویی ضعیف
- وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایین
- مشکلات خلقی نوزاد
- بارداری ناخواسته
- افزایش سطح پرولاکتین
- کاهش اوکسیتوسین
یکی از قوی‌ترین عوامل افسردگی پس از زایمان پدرها، داشتن همسری با افسردگی پس از زایمان است. هنگامی‌که همسر دارای افسردگی‌پس اززایمان است 50 درصد پدران هم آن را تجربه خواهند کرد.
راه‌های غلبه بر افسردگی پس از زایمان
1. مراجعه به پزشک
همان‌طور که دانش در مورد افسردگی پس از زایمان افزایش میابد، پزشکان بیشتر و بیشتر از شاخص‌ها و عوامل آن آگاه می‌شوند. این به آن معنی است که ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی به دنبال علائم در اوایل مراقبت‌های پس از زایمان هستند.
اگر شما در معرض خطر هستید، اطلاع دادن به پزشک خود در اوایل بارداری به این معنی است که در طول فرآیند، حمایت و مراقبت بیشتری دریافت خواهید کرد. پس بهتر است در اسرع وقت برای این امر اقدام کنید.
اگر افسردگی پس از زایمان دیر تشخیص داده شود یا به کلی تشخیص داده نشود، وضعیت ممکن بدتر می‌شود. کارشناسان دریافتند که کودکان هم می‌توانند تحت تأثیر افسردگی پس از زایمان والدین قرار گیرند. چنین کودکانی بیشتر مستعد ابتلا به اختلالات خواب، اختلال در پیشرفت شناختی و ناامنی هستند.
2. مشاوره و رواندرمانی
این اولین خط دفاع در برابر افسردگی پس از زایمان است و معمولاً در کنار دارو تجویز می‌شود. حدود 90درصد موارد افسردگی پس از زایمان در زنان با ترکیب دو روش درمان می‌شود.
شما لازم نیست چیزی برای آماده‌سازی انجام دهید. روانشناس‌تان سؤالاتی در مورد زندگی‌تان از شما می‌پرسد و شما صادقانه جواب می‌دهید. برای چیزی که می‌گویید محاکمه نخواهید شد. آنچه شما در مورد آن صحبت خواهید کرد فقط بین دو نفرتان است. مشاور به شما می‌آموزد که چگونه به بعضی چیزها به صورت متفاوت نگاه کنید و چگونه عادت‌های خاصی را تغییر دهید تا احساس بهتری داشته باشد.
درمان برای هر فردی شخصی است، اما در مشاوره افسردگی پس از زایمان اغلب در مورد موضوعاتی چون «احساسی که دارید»، «رفتار شما»، «اعمال» و «زندگی شما» گفت‌و‌گو می‌کنند.
3. دارودرمانی
چندین مطالعه در مورد دارو برای درمان افسردگی پس از زایمان انجام شده است. اما اندازه نمونه‌ها کم بوده و شواهد معمولاً ضعیف هستند.
برخی شواهد نشان می‌دهد که مادران مبتلا به افسردگی پس از زایمان، با افراد مبتلا به اختلال افسردگی، روش درمان مشابهی دارند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مهارکننده‌های باز جذب سروتونین (SSRIs) درمان مؤثری برای افسردگی پس از زایمان است.
با این حال، یک مطالعه تازه نشان داده است که به نظر نمی‌رسد اضافه کردن سرترالین به رواندرمانی نتیجه‌بخش باشد. بنابراین، کاملاً مشخص نیست که داروهای ضد افسردگی برای درمان افسردگی پس از زایمان مؤثر باشد.
در حال حاضر هیچ داروی ضد افسردگی که FDA برای استفاده در طول شیردهی آن را تأیید کرده باشد، وجود ندارد. اکثر داروهای ضد افسردگی در شیر مادر دفع می‌شود. با این حال، مطالعات محدودی اثرات و ایمنی داروهای ضد افسردگی بر روی نوزادان شیرخوار را بررسی میکند.
4. ارتباط با همسر
خود، همسر، دوستان نزدیک یا بستگانتان را سرزنش نکنید. در این زمان زندگی سخت است و خستگی و تحریک‌پذیری می‌تواند منجر به نزاع شود. بحث و جدال با همسر، زمانی‌که نیاز است بهترین رابطه را با او داشته باشید، شما را تضعیف میکند. صحبت کردن با کسی که احساسات شما را درک میکند، تسکین خوبی می‌تواند باشد.
وقت‌گذرانی بیشتر با همسر و انجام فعالیت‌هایی که هریتان از آن لذت می‌برید مانند پیاده‌روی واقعاً به شما کمک میکند. با همسرتان صادق باشيد و راه‌هایی را به او نشان دهيد که بتواند از شما در این دوران حمایت و پشتيباني کند. حتي اگر این حمایت فقط صحبت کردن با یکدیگر باشد.
5. مراقبت از خود و استراحت
سعی کنید کمتر کار کنید و مراقب باشید که خسته نشوید. زنان معمولا تخصصی در مشغولیت دارند و همیشه در حال انجام کاری هستند.
از زمان‌هایی که کودکتان خواب است برای استراحت بهره ببرید و خودتان را در اولویت قرار دهید. در طول زندگی، اگر به طور مداوم فقط انرژی‌تان را صرف انجام امور کنید و به خودتان آن‌طور که لازم است نپردازید، احساس نارضایتی خواهید داشت. مهم است که از انرژی خود آگاه شوید و اطمینان حاصل کنید که اولویت شما انرژی دادن به خودتان است.
بدن شما به تازگی از آسیب زایمان رنج برده است و این آستانه تحمل‌تان را پایین می‌آورد و استرس‌تان را بیشتر میکند. بدن شما برای بازیابی نیاز به زمان دارد از این رو لازم است برای این بازیابی برای خودتان وقت بگذارید و به قول معروف به خودتان برسید. خوردن یک فنجان چای در آرامش، دوش گرفتن یا گوش دادن به موسیقی‌های شاد و آرامبخش می‌تواند کمک‌کننده باشد.
6. تحرک
پیش از شروع هر برنامه ورزشی، باید با پزشک‌تان مشورت کنید. حتما یک متخصص پیش و پس از زایمان را پیدا کنید و در مواقع لزوم به آن مراجعه کنید. حرکات زیادی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید و تمرین کردن از نوع تمرینی که انجام می‌دهید مهم‌تر است. فعالیت‌هایی مثل راه رفتن، یوگا، حرکات کششی و ورزش‌های هوازی تأثیر یکسان و مثبتی بر زنان باردار دارد.
نه تنها خارج شدن از خانه به شما کمک میکند هوای تازه و ویتامین D دریافت کنید، بلکه برای نوزادتان هم مفوایدی دارد. نوزاد شما احتمالا پس از خارج شدن از خانه خواب بهتری خواهد داشت. ورزش کردن سبب می‌شود بدن‌تان اندورفین آزاد کند و علائم افسردگی‌تان کاهش یابد. تجزیه و تحلیل داده‌هایی که از تحقیقاتی که از سال 1996 تا 2016 انجام شده است نشان می‌دهد مادرانی که پس از زایمان از لحاظ جسمی فعال‌تر هستند، علائم افسردگی کمتری را تجربه می‌کنند همینطور برعکس؛ نتایج به دست آمده از یک مطالعه نشان داد، احتمال ابتلا به افسردگی پس از زایمان برای افرادی که فعالیت کمتری دارند، بیشتر است.
7. کمک قبول کنید
برخی از فرهنگ‌ها بر این باورند که می‌توان از طریق مراسم‌های محافظتی در دوره پس از زایمان از علائم افسردگی پس از زایمان یا بیماری‌های مشابه جلوگیری کرد. زنان چینی در یک مراسم شرکت می‌کنند که در آن 30 روز اول پس از زایمان در رختخواب بسر می‌برند، در حالی که مادر یا مادر شوهر وظایف خانه و مراقبت از نوزاد را بر عهده دارد.
اگرچه ممکن است افراطی به نظر برسد اما کمک گرفتن از دوستان، همسر و خانواده در انجام وظایف می‌تواند بسیار مفید باشد.
کلام آخر
اکثر زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان 3 تا 6 ماه پس از زایمان بهبود می‌یابند. از هر چهار مادر دارای افسردگی پس از زایمان، یک نفر تا زمانی‌که فرزندش یک ساله است هنوز هم افسردگی را تجربه میکند، این یعنی چنین افرادی رنج بسیاری را تحمل می‌کنند. افسردگی پس از زایمان می‌تواند تجربه‌ی تازه‌‌ی مادری را خراب کند و رابطه شما را با کودک و همسرتان تحت تأثیر قرار دهد.
افسردگی پس از زایمان حتی پس از اتمام افسردگی، می‌تواند بر رشد و رفتار فرزندتان تأثیر بگذارد. بنابراین هر چه زودتر درمان شود و دوره‌اش کوتاه‌تر باشد، بهتر است.
گاهی اوقات یک دلیل آشکار برای افسردگی پس از زایمان وجود دارد، اما نه همیشه. ممکن است احساس ناراحتی یا گناه داشته باشید، زیرا انتظار داشتید هنگام تولد نوزاد خوشحال باشید. با این حال، افسردگی پس از زایمان می‌تواند برای هرکسی اتفاق بیفتد و تقصیر شما نیست.
هرگز برای کمک گرفتن دیر نیست. حتی اگر مدت‌هاست افسرده شده‌اید، بدانید که می‌توانید بهتر شوید. کمکی که نیاز دارید به شدت بیماری‌تان بستگی دارد. افسردگی پس از زایمان خفیف را می‌توان با افزایش حمایت از خانواده و دوستان درمان کرد.
منبع: Lifehack
