احساس تنهایی فقط به سراغ افراد مجرد یا کسانی که تنها زندگی میکنند، نمیآید بلکه این احساس تلخ میتواند در تمام افراد بروز کند و آنها را تحت تاثیر قرار دهد. با یوکن همراه باشید. در ادامه مقاله، دلیل احساس تنهایی در رابطه عاطفی را از زبان چند کارشناس بررسی میکنیم و راهحلهایی را برای رهایی از احساس تنهایی در رابطه دونفره ارائه میدهیم.
نیلو دردشتی، روانشناس و کارشناس روابط، در این باره میگوید: «تنهایی در روابط طولانی مدت، احساس شایعی است. هر کسی که در یک رابطه دوطرفه قرار دارد، می تواند دچار احساس تنهایی شود. دو دلیل مشخص برای بروز این احساس در طرفین یک رابطه عاطفی وجود دارد؛ یک دلیل آن است که مشکلی در رابطه وجود دارد و دلیل دیگر اینکه افراد برای پاسخ دادن به خلاهای خود، به سراغ شریک عاطفیشان میروند و او را مقصر میدانند. پس دو طرف ممکن است در رابطه عاطفی مقصر باشند و طرف مقابل احساس تنهایی کند.»
چرا در یک رابطه عاطفی احساس تنهایی می کنیم؟
مهمترین دلیل برای داشتن احساس تنهایی در رابطه عاطفی، این است که رابطه به اندازهی کافی صمیمانه نبوده و برپایه اصول و احساسات مشترک بنا نشده است. براساس آمار منتشر شده توسط مرکز تحقیقات پیو (مرکز تحقیقاتی در واشنگتن دی.سی آمریکا که اطلاعاتی درباره مسائل و نگرشهای مختلف ارائه میدهد.) در سال 2018 میلادی، در حدود 28 درصد کسانی که از زندگی خانوادگی خود رضایت ندارند، اغلب اوقات یا حتی همیشه در رابطه عاطفیشان احساس تنهایی میکنند. با این حساب، تعداد کسانی که در خانه و بین خانواده خود احساس تنهایی میکنند و خوشحال نیستند، روز به روز افزایش مییابد.
سازمان تحقیقاتی NORC در دانشگاه شیکاگو، به عنوان بزرگترین سازمان تحقیقاتی مستقل در آمریکا، بررسی عمومی خود را درباره تعداد زوجهای ناراضی و غمگین از سال 1974، در سال 2016 منتشر کرد. گری براون، درمانگر ازدواج و خانواده، درمورد احساس تنهایی در رابطه عاطفی میگوید: «وقتی زوجین دچار احساس تنهایی میشوند که ارتباطات عاطفی بین آنها کمرنگ میشود. حتی در بهترین روابط هم ممکن است چنین احساسی بوجود بیاید. وقتی در رابطه عاطفی یک یا هر دو نفر فکر میکنند از طرف مقابل فاصله گرفتهاند، احساس تنهایی به سراغشان میآید.»
جنی تایتز، روانشناس بالینی و نویسنده کتاب «چطور مجرد و خوشحال باشیم»، درمورد ایجاد احساس تنهایی بین زوجها میگوید: «نداشتن تحمل کافی در مقابل آسیبها و انتقادات مختلف میتواند سبب ایجاد احساس تنهایی در رابطه عاطفی شود. صحبت نکردن درباره احساسات یا در میان نگذاشتن اختلاف نظرها و مسائل چالش برانگیز، نشانهی احساس تنهایی در بین زوجین است. شاید دوستان صمیمی زیادی داشته باشید، اما آنها اطلاعی از واقعیتهای شخصیتیتان نداشته باشند.»
لازم به ذکر است، رسانه های اجتماعی میتواند سبب پررنگ شدن احساس تنهایی افراد شود. جنی تایتز در این باره می گوید: «وقتی زندگی و روابط خودمان را با افرادی که درشبکه های اجتماعی فعالیت میکنند، مقایسه میکنیم احساس تنهایی به سراغمان میآید. برای مثال، در روز عشق ، شام مشترک لذتبخشی را با شریک عاطفیتان خوردهاید، اما وقتی وارد شبکههای اجتماعی میشوید چشمتان به هدایای خاص و جواهرات گرانقیمت میافتد. همین مساله سبب میشود احساس تنهایی کنید و از طرف مقابلتان فاصله بگیرید.»
تایتز در ادامه می گوید: «وقتی رابطهی خود را با رابطهی کسانی که در شبکههای اجتماعی حضور دارند، مقایسه میکنید، احساس ناخوشایندی به سراغتان می آید. به خاطر همین احساس ناخوشایند، فکر میکنید میان شما و شریک زندگیتان فاصله زیادی هست. پس به مرور زمان احساس تنهایی میکنید. برای اینکه رابطه عاطفیتان دچار آسیب نشود و از بروز احساس تنهایی جلوگیری کنید، باید به طور حسابشده از شبکههای اجتماعی استفاده کنید و ساعت استفاده خود را کاهش دهید. هرچقدر زمان بیشتری را در شبکههای اجتماعی صرف کنید، احساس تنهایی در رابطه عاطفی بیشتر خواهد شد.»
بنا بر مطالعات مجله پزشکی Preventive Medicine در سال 2017 میلادی، افرادی که بیش از دو ساعت در شبکههای اجتماعی سپری میکنند، نسبت به کسانی که روزانه تنها نیمساعت از وقت خود را در این شبکهها حضور دارند، دو برابر بیشتر احساس تنهایی دارند.
برخی افراد پیش از برقراری رابطه عاطفی احساس تنهایی میکنند و این احساسی درونی در آنهاست. بنا بر مطالعاتی که در سال 2016 به چاپ رسید، تنهایی میتواند یک خصوصیت درونی باشد که در برخی افراد به طور ذاتی وجود دارد. برخیها ممکن است به خاطر ویژگیهای ژنتیکی وراثتی، احساس تنهایی بیشتری در طول زندگی خود داشته باشند.
نیلو دردشتی، روانشناس و کارشناس روابط در این باره می گوید: «نباید برای مقابله با احساسات ناخوشایندی چون تنهایی، به سراغ رابطه عاطفی بروید و از آن به عنوان ابزاری برای درمان این احساسات استفاده کنید. اغلب افراد امیدوارند با ورود به یک رابطه عاطفی جدید، تمام مشکلاتشان برطرف شود و بر احساسات ناخوشایند خود غلبه کنند، اما این راهکار مناسبی نیست. در این مواقع، طرف مقابل شما کسی نیست که بتواند تنهاییتان را از بین ببرد.»
چگونه متوجه شویم احساس تنهایی به خودمان مربوط است یا ریشه در رابطه عاطفیمان دارد؟
به سادگی نمیتوان احساس تنهایی را ریشهیابی کرد. جاشوآ رُزنثال، روانشناس بالینی و مدیر بخش رفتاردرمانی کودکان و نوجوانان در انجمن روانشناسی منهتن، درباره این مساله می گوید: «اولین قدم برای شناسایی پایه و اساس احساس تنهایی درونی در رابطه عاطفی، این است که درباره احساسات واقعی خود با شریک زندگیتان حرف بزنید. اگر طرف مقابل شما از تلاشهایی که برای بهبود احساساتتان داشته، حرف بزند و باز هم احساس تنهایی در شما باقی بماند، پس احساس تنهایی را در جایی غیر از رابطه عاطفی خود ریشهیابی کنید. پس در چنین شرایطی، احساس تنهایی مربوط به خودتان است و فراتر از آن است که ریشه آن را در ارتباط با دیگری بیابید.»
رُزنثال می گوید: «اگر چنین شرایطی بوجود آمد، ریشه احساس تنهایی خود را در روابط گذشته و روحیات درونیتان جستجو کنید.»
دردشتی درباره این موضوع ادامه میدهد: «وقتی در یک رابطه عاطفی هیجانات اولیه به پایان میرسد، دو طرف احساس تنهایی شدیدی میکنند و تصور میکنند دیگر از سوی شریک عاطفیشان درک نمیشوند. یکی از دلایل این احساس تنهایی آن است که دو طرف دوباره به خود واقعیشان پی میبرند. پس باید ریشهی بروز احساس تنهایی را در وجود خودشان پیدا کنند.»
دردشتی و رُزنثال، هر دو به این باور رسیدهاند که اگر بعد از صحبت با شریک عاطفیتان، بازهم احساس تنهایی داشتید، قطعا رابطهتان مشکل دارد و فرد مقابلتان هم احساس تنهایی میکند. دردشتی در این مورد میگوید: «بنا بر نتایج تحقیقاتی که در سال 2009 در مجله روانشناسی اجتماع و شخصیت به چاپ رسید، تنهایی میتواند مسری هم باشد.»
دردشتی در ادامه میگوید: «اگر در یک رابطه عاطفی احساس تنهایی میکنید، باید احساسات خود را در تمام جنبههای مربوط به رابطهتان بسنجید. این موضوع اهمیت زیادی دارد. آیا هنگام باهم بودن احساس تنهایی بیشتری دارید؟ آیا احساس کسی را دارید که نسبت به زمان قبل از شروع رابطه، احساس تنهایی بیشتری میکند؟ اگر پاسخ این سوالات مثبت است، یعنی مشکلی در رابطهتان وجود دارد. این اتفاق وقتی میافتد که دوطرف رابطه از همدیگر فاصله گرفتهاند. اگر در اغلب اوقات رابطهتان با چنین احساساتی همراه است، میتواند به این معنا باشد که با یکدیگر همسو نیستید و هر یک در جهت مختلفی حرکت میکنید.»
چگونه در رابطه عاطفی میتوانیم بر احساس تنهایی خود غلبه کنیم؟
اگر این احساس تنهایی به رابطه عاطفیتان آسیب میزند و به دنبال این هستید که مشکل را برطرف کنید، شاید بهتر باشد درباره این مساله با شریک زندگیتان حرف بزنید. براون درباره این مساله میگوید: «در قدم اول باید با خود و احساساتتان صادق باشید تا بتوانید مشکل را برطرف کنید. پس از آن، از شریک زندگیتان بخواهید برای یک گفتگوی مهم و پرچالش آماده شود. برای اینکه همسرتان دچار قضاوت زودهنگام نشود، باید به طور واضح احساسات خود را بیان کنید. بدین ترتیب او هم متوجه احساس و تجربه شما خواهد شد.»
براون توصیه میکند: «وقتی با شریک عاطفیتان وارد صحبت شوید که مطمئن هستید حالت تدافعی ندارد. اگر نسبت به برخی مسائل حساسیت دارد، سعی کنید آنها را شناسایی کنید. احساس خود را صادقانه و با لحنی مهربان بیان کنید. مثلا میتوانید اینطور بگویید: میخواهم درباره اتفاقاتی که در دنیای درون من در حال جریان است، با تو صحبت کنم. من به تو اعتماد دارم. به تازگی احساس تنهایی و ناراحتی میکنم، البته نمیخواهم تو را سرزنش کنم، تنها دوست دارم این تجربه ناخوشایند را با تو در میان بگذارم تا شاید کمکم کنی.»
براون در ادامه میگوید: «گفتن هر مساله استرسزایی که ممکن است برای شریک عاطفیتان پیش بیاید، میتواند تمرکز او را بهم بریزد و حواسش را از توجه به حرفهایتان پرت کند. باید به نقطه نظرات شریک عاطفیتان گوش دهید و اگر به این نتیجه رسیدید که او هم چنین مشکلی دارد و به دنبال حل مشکل است، میتوانید گفتگوی خود را در جهت بهتری ادامه دهید و درباره مسائلی که به رابطهتان آسیب زده است، صحبت کنید.»
تایتز نیز میگوید: «اگر فکر میکنید مساله حاد است و نیاز به کمک جدیتری دارید، بهتر است قبل از اینکه رابطهتان را با مشکلات بیشتری رو به رو کنید، به سراغ یک متخصص زوجدرمانی بروید. اگر احساس میکنید گرفتار مسائلی شدهاید و در عین حال برای رابطهتان ارزش زیادی قائل هستید، از درمانهای اصولی مختص زوجین استفاده کنید و به کلاس های مهارتبهآموزی مربوط به بهبود روابط زوجین بروید. یادگیری مهارتهای مربوط به بهبود روابط زوجین، میتواند راهکارهای خوبی به شما بیاموزد تا احساسات خود را قبل از درمیان گذاشتن با شریک زندگیتان مدیریت کرده و از ایجاد مشکلات بیشتر خودداری کنید.»
اگر شریک زندگیتان برای غلبه بر احساس تنهایی شما از هیچ کمکی دریغ نکرد، اما همچنان این احساس باقی بود، به سراغ راههای درمانی برای بهبود حالتان باشید. بهتر است از یک درمانگر برای بهبود شرایط درونیتان کمک بگیرید. دردشتی این مورد میگوید: «در این مواقع بهتر است روی کمک تراپیستها حساب کنید. اگر تحت فشار بودید، به خودتان نگاهی بیندازید و برای حل مشکلاتی در وجودتان تمرکز کنید که روی رابطهتان تاثیرگذار بوده است.»
براساس تجربه، غلبه بر احساس تنهایی در تنهایی امکان پذیر نیست و باید با دیگران وارد رابطه شوید. دردشتی میگوید: برای رفع احساس تنهایی خود، در فعالیتهای آرامشبخش مانند مدیتیشن شرکت کنید. کلید حل مشکل این است: «اگر می خواهید با احساس تنهایی خود کنار بیایید، نباید از تنها بودن خود فرار کنید.» تنهایی خود را بپذیرید و سعی کنید درمورد اتفاقاتی که در تنهایی برای شما و احساساتتان رخ میدهد، اطلاعات به دست آورید. با این کار، به مشکل اصلی پی میبرید و میتوانید برای رفع آن اقدام کنید.
منبع: time