محققان، هزاران آزمایش در زمینه‌ی هدف‌گذاری انجام داده‌اند و فهمیدند که همه چیز مانند دشواری‌ها و ویژگی‌ها، با پیامدهای بهتر مرتبط است. با این حال، هدف‌گذاری تنها نیمی از راه است و تازه آن نیمه‌ی آسان راه است. بدون «پی‌گیری و دنبال کردن هدف» مناسب، هرگز به هدفی که مشخص کرده بودیم، نمی‌رسیم. با یوکن همراه باشید.
الان وقتش رسیده تا برای خودمان لیست کارهای سال آتی را تعیین کنیم. برای اینکه مطمئن شوید به اهداف خود می‌رسید، بر روی هر یک از ابعاد پی‌گیری اهداف که در پایین ذکر شده، تفکر و تامل کنید.
اما اول، ارزیابی رایگان، تایید شده و منطقی من، یعنی «روش درست تعقیب اهدافتان» (The Right Way To Pursue Your Goals) را بخوانید. این ارزیابی 12 سوالی، به طور اتوماتیک امتیاز شما را نشان می‌دهد و شما را با هم‌سالان‌تان مقایسه می‌کند.
قبل از بحث پی‌گیری اهداف، باید درباره‌ی اولین مرحله که مشخص کردن هدف است و خود دو قالب اصلی دارد، بحث کنیم.
اول اهداف «و.ق.ع.و.ز» (SMART) هستند که مخفف ویژه (و)، قابل اندازه‌گیری (ق)، عملی (ع)، واقع گرایانه (و)، و زمانی (ز) است. تمرکز قالب «و.ق.ع.و.ز»، واضح‌تر کردن، عینی‌تر کردن و منطقی‌تر کردن است. فرض این است که وضوح با عمل رابطه‌ی مستقیم دارد.
دوم، اهداف «ا.ج.خ.و» (FAST) هستند، که مخفف اغلب مورد بحث (ا)، جاه‌طلبانه (ج)، خاص (خ)، و واضح (و) است. این چارچوب، بسیار جدید است و ضعف‌های چارچوب «و.ق.ع.و.ز» را می‌پوشاند. یعنی جای این افراد در سیستم‌های جمعی، مانند تیم‌ها یا سازمان‌ها است.
اگر اولین قدم مشخص کردن هدف است، پی‌گیری هدف همه چیز است، از ابتدا تا انتها. هنگامی که هدفی تعیین کردید، برای اینکه احتمال دستیابی‌تان به آن هدف بیشتر شود، این چهار رویکرد رفتاری را در خود توسعه دهید.
1. بدانید که دستیابی به هدف، شامل تکرار محرک است
• ارزیابی‌های مکرر
تغییر سازمانی، اجتناب‌ناپذیر است. گاهی اوقات جدی و ناگهانی است (مثلا همین بیماری کرونا) و گاهی اوقات هم ظریف و فزاینده است (مثل اشتباهات کوچکی که در طول زمان اتفاق می‌افتد). همچنین ممکن است در طول زمان شرایط شخصی یا منافع تغییر کند. با اینکه پای‌بند بودن به اهداف بسیار مهم است، باید آنها را بر اساس شرایط خود، به روز رسانی کنید. اگر یک هدف دیگر مناسب یا مربوط نباشد، دیگر دنبال کردنش بی‌فایده است.
• موفقیت‌ها و شکست‌های خود را مشخص کنید
ببینید به چه چالش‌هایی غلبه کرده‌اید و چه موانعی سر راهتان باقی مانده‌اند. این کار، باعث می‌شود که شما به طور موثر تلاش کنید و برای دستیابی به هدفتان، استراتژی‌های جدیدی بیابید.
• ایجاد سیستم‌ها
سیستم‌هایی بسازید که تعامل‌های پویا را بخشی از برنامه‌ی روتین شما کند. مثلا برای خود یا ملاقات با دیگران، برنامه ریزی کنید، یا هدف فرآیند ارزیابی‌های مکرر را به بخشی از فهرست وظایف روزانه یا هفتگی خود اضافه کنید. این برنامه‌ی ارزیابی، باید متناسب با زمان‌بندی اهداف (مثلا، روزانه برای اهداف کوتاه‌مدت، ماهانه برای اهداف بلند مدت و غیره) باشد.
2. بگذارید پی‌گیری اهدافتان شفاف و واضح باشد
• به کسی بگویید
احتمالا وقتی اهداف خود را به دوستان، خانواده یا همکاران‌تان بگویید، بیشتر به آنها پای‌بند خواهید بود. اما یادتان باشد که بهتر است اهداف بلندمدت خود را بیان کنید. درباره‌ی فرآیند رسیدن به آن هدف و اینکه قصد دارید چگونه به آن برسید، خیلی واضح و شفاف صحبت کنید.
• مسئولیت ارتباطی
از احساس گناه، به نفع خود استفاده کنید. هیچ‌کس نمی‌خواهد دیگران را ناامید کند. برای اینکه به اهداف خود پای‌بند باشید، ببینید چطور می‌توانید نوعی وابستگی متقابل بین اهداف خود و اهداف دیگران ایجاد کنید. این پاسخ‌گویی و مسئولیت اجباری، همواره منجر به مکالمه‌هایی درباره‌ی چگونگی پی‌گیری مناسب اهداف، آن هم با یکدیگر خواهد شد.
• دلیل خود را بدانید
فقط هدف داشتن کافی نیست. باید بتوانید با وضوح هرچه تمام‌تر توضیح دهید که اصلا چرا این هدف برای شما مهم است. طی این مسیر، افراد زیادی سعی می‌کنند توانایی پای‌بندی شما به اهدافتان را پایین بیاورند. دقیقا همین مواقع است که شما باید بتوانید به وضوح، دلیل هدفتان را توضیح دهید.
3. سعی کنید چند هدف را باهم داشته باشید
• اهداف خود را با یکدیگر متحد کنید
یکی از مشکلات رایج در چارچوب‌های مشخص کردن هدف، این است که همه هر دفعه تنها یک هدف را برای خود در نظر می‌گیرند. این طرز فکر، غیر واقعی است. ما معمولا لیستی از چندین هدف، کوتاه و بلند، برخی ساده و برخی پیچیده، برخی مربوط به کار و برخی مربوط به مسائل شخصی داریم. بنابراین، باید ببینیم دقیقا چه جاهایی اهدافمان باهم تناقض دارند. در برخی موارد، لازم است که فقط یکی از آنها را انتخاب کنید. اما در موارد دیگر، باید همه‌ی اهداف خود را با یکدیگر متحد کنید.
• اهداف خود را اولویت‌بندی کنید
زمانی که ما داشتن چند هدف متناقض را کاملا درک کردیم، باید هر چند وقت یک‌بار اهداف خود را اولویت‌بندی کنیم. شاید یک‌سری اهداف خاص باید در اولویت قرار بگیرند، چون مثلا مهم‌تر هستند یا به عوامل مهم دیگری مثل رفاه یا امنیت ما مربوط‌اند. علاوه بر این، اولویت‌بندی تصمیمات، نباید تحت تأثیر احساسات لحظه‌ای ما باشد. بلکه بر عکس، این تصمیمات باید بر اساس ارزش‌ها یا اهداف بزرگ‌تر ما باشند.
• تخصیص زمان
ما برای هر کاری که زمان صرف کنیم، نتیجه می‌گیریم. همان قوانینی که برای مدیریت زمان دنبال می‌کنیم را می‌توان روی پی‌گیری اهداف هم اجرا کرد. همه‌ی ما ترجیح می‌دهیم تا روی اهداف کوتاه‌مدت و راحت وقت بگذاریم. اما درستش این است که برای تک‌تک اهداف خود، زمان بگذاریم و هر چند وقت یک‌بار، ببینیم کارهایمان در راستای اهداف مهم‌تر خود هستند یا نه.
4. پی‌گیری اهداف خود را بر مبنای یادگیری بگذارید، نه بر مبنای عملکرد
• اول یادگیری، بعد عملکرد
تمرکز روی نتایج عینی، بسیار هم عالی است. اما گاهی اوقات، ما بدون در نظر گرفتن نحوه‌ی رسیدن به آن هدف، بر روی هدف نهایی خود تمرکز می‌کنیم. اگر هدف ما نسبتا دشوار باشد، ما هنوز تمام موارد لازم برای دستیابی به این هدف را نداریم. بنابراین، باید بر روی یادگیری تمرکز کنیم، نه عمل.
• دانش یا مهارت‌های جدید
باید بدانیم برای رسیدن به هدفمان، باید چه چیزهایی را یاد بگیریم. اولین مقوله، دانش است، که لازمه‌ی آن، درک عملی و تئوری یک موضوع است. دومین مقوله، مهارت‌هایی است که باید از طریق آموزش یا تجربه کسب کنیم. به دست آوردن دانش، از طریق پرسیدن سوالات درست از منابع مناسب، امکان‌پذیر است. به دست آوردن مهارت‌ها، از طریق جستجوی فرصت‌هایی برای عمل به دانش به دست آمده، حاصل می‌شود.
• فرآیند را تفکیک و تجزیه کنید
پی‌گیری موثر هدف، در گرو تجزیه و تفکیک اهداف به اهداف فرعی، مراحل، یا مولفه‌های کوچک‌تر است. اهداف فرعی، اهداف کوچک‌تری هستند که اگر با یکدیگر جمع شوند، تبدیل به هدف نهایی می‌شوند. اهداف مرحله‌محور، مانند نمودار گانت (Gantt) عمل می‌کنند و به شما نشان می‌دهند که برای رسیدن به هدف نهایی خود، باید در هر مرحله چه کاری انجام دهید. برای رسیدن به هدف نهایی، اهداف مرحله محور یک اثر تعاملی دارند که تنها در صورتی به آن دست می‌یابید که بتوانید چند مولفه را به طور هم‌زمان به دست بیاورید.
یادتان باشد که مشخص کردن هدف بسیار مهم است، اما فقط شما را تا یک جایی پیش می‌برد. برای رسیدن به اهداف خود در سال نو، بر روند پی‌گیری هدف تمرکز کنید.
منبع: PsychologyToday
