آیا می‌دانید خودمراقبتی چیست و چطور به سلامت هر چه بیشتر ما کمک می‌کند؟ خودمراقبتی به معنی انجام هر نوع فعالیتی است که باعث سلامت جسم و روح می‌شود. قطعا بدون مراقبت از خود، امکان کمک به دیگران را هم نخواهیم داشت. البته این مساله وقتی صاحب همسر و فرزند باشیم، بیشتر هم می‌شود. در این مقاله با یوکن همراه باشید تا 30 راهکار ساده مراقبت از خود را به شما معرفی کنیم که لازم است در زندگی روزمره‌تان اعمال کنید.
خودمراقبتی یعنی انجام هر فعالیتی که برای داشتن زندگی شاد و سالم لازم است. خودمراقبتی باعث احساس خوشبختی و سعادت ما می‌شود، به جسم، ذهن و روح‌مان انرژی می‌دهد، امکان موفقیت را در ما افزایش می‌دهد و باعث بهبود کیفیت زندگی‌‌مان می‌شود.
اگر مزایای خود مراقبتی را به خوبی درک کنیم، به نتایج ارزشمندی دست خواهیم یافت و خود مراقبتی به ضرورتی در زندگی مان تبدیل خواهد شد.
در ادامه به مزایای مراقبت از خود اشاره می‌کنیم:
- به شما قدرت لازم برای ادامه زندگی می‌دهد؛
- نقش موثری در سلامت جسم و روان دارد؛
- انرژی موردنیاز برای تلاش جهت رسیدن به اهداف و امکان موفقیت را فراهم می‌کند؛
- بی توجهی به خود مراقبتی، باعث عوارض جسمی و روحی می‌شود.
خود مراقبتی مختص آدم‌های ضعیف نیست، بلکه تلاشی موثر و آگاهانه برای توسعه فردی است که باید به آن توجه کافی داشته باشیم.
30 عادت ساده و موثر خود مراقبتی
اکنون قصد داریم 30 عادتی را معرفی کنیم که باید در مراقبت از خود انجام دهید. اکثر روش‌های ارائه‌شده ساده، سریع و بدون هیچ هزینه‌ای هستند و وقت زیادی از شما نمی‌گیرند:
1. نفس عمیق بکشید
داشتن تنفس عمیق باعث بهبود گردش خون و بالارفتن سطح هوشیاری می‌شود. اکسیژن اضافی دریافت شده باعث شادی مغز و عضلات بدنمان می‌شود و به سرزندگی آن‌ها کمک می‌کند.
همین حالا یک نفس عمیق بکشید، اکنون چه احساسی دارید؟
2. تغذیه‌ی مناسبی داشته باشید
اگر بدن انسان را به خودرو تشبیه کرد، غذا سوخت آن محسوب می‌شود.
پزشکان و متخصصان تغذیه دو راه حل اساسی برای خود مراقبتی توصیه می‌کنند:
- غذاهای مقوی و طبیعی بخورید و تا جای ممکن از مصرف خوراکی‌های فرآوری‌شده و شیرینی‌جات دست بکشید؛
- رژیم غذایی مناسب خود را پیدا کنید؛ رژیمی که به نیازهای جسمی‌تان پاسخ می‌دهد.
3. آب زیاد بنوشید
50 تا 65 درصد بدنمان را آب در بر گرفته است. حتی بیش از 70 درصد بعضی از اعضای بدن مانند مغز، قلب و ریه‌ها از آب تشکیل شده است. پس حداقل روزی 8 لیوان آب بنوشید.
4. خواب کافی داشته باشید
شاید فکر کنید خواب مختص آدم‌های تنبل است و کم‌خوابی یک خصیصه مثبت محسوب می‌شود. جدیدترین تحقیقات نشان می‌دهد خواب کافی باعث بهبود کیفیت زندگی و عملکرد افراد می‌شود. پس در خود مراقبتی، به خواب کافی توجه داشته باشید.
5. خود را چکاپ کنید
هر چند وقت یکبار چکاپ پزشکی می‌روید؟ شاید احساس بیماری می‌کنید اما هیچ اقدامی برای درمان نکرده‌اید؟ اکثر بیماری‌ها اگر به زودی تشخیص داده شوند قابل درمان هستند اما اگر دست روی دست بگذارید و به پزشک مراجعه نکنید، روند درمان زمان‌بر و سخت خواهد شد. پس اگر احساس بیماری می‌کنید، هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
6. شکرگزار باشید
برای رسیدن به زندگی دلخواه و ایده‌آل خود، باید برای داشته‌هایمان قدردان باشیم و به زندگی فعلی خود عشق بورزیم. تحقیقات اخیر به فواید بی‌شمار قدردانی تاکید کرده‌اند. شکرگزاری از ساده‌ترین و بهترین روش‌های خودمراقبتی محسوب می‌شود.
7. مکمل مصرف کنید
به پزشک مراجعه کنید و مواد مغذی موردنیاز بدن‌تان را دریافت کنید. کمبود ویتامین و مواد معدنی در بدن سبب بروز مشکلات جسمی و روحی، کسالت و بی‌حالی می‌شود. برای مثال، کمبود ویتامین ب 12 باعث ابتلا به اضطراب می‌شود و کمبود ویتامین D نیز سبب بروز بیماری‌های زیادی می‌شود. پس مواد معدنی و ویتامین‌های موردنیاز بدن‌تان را شناسایی و دریافت کنید.
8. عزیزان‌تان را در آغوش بگیرید
در آغوش گرفتن عزیزان‌تان و حتی حیوانات خانگی سبب افزایش ترشح هورمون اکسی توسین (هورمون عشق و علاقه) و هورمون سروتونین (هورمون شادی) می‌شود. چند ثانیه در آغوش کشیدن سبب تقویت سیستم ایمنی بدن، بالا رفتن عزت نفس، کاهش فشار خون، تمدد اعصاب و تقویت دستگاه عصبی می‌شود.
9. تمرینات مدیتیشن انجام دهید
مدیتیشن بهترین روشِ خودمراقبتی است. روش‌های مختلف مدیتیشن را بشناسید و تمرین کنید. حتی می‌توانید در کلاس‌های مدیتیشن شرکت کنید و به آرامش درون خود کمک کنید.
10. قولنج‌تان را بگیرید
بدن ما فشارهای عصبی را به شکل‌های مختلف در خود ذخیره می‌کند. باید این فشار را از بدن‌تان تخلیه کنید؛ مثلا ماساژ و درمان‌های بر پایه مالش استخوان‌ها و ماهیچه‌ها.
11. پیاده‌روی کنید
پیاده روی تاثیر چشم‌گیری روی سلامت و تناسب اندام دارد. کفش مناسب تهیه کنید و حداقل روزی نیم ساعت پیاده‌روی کنید. برای این‌که انگیزه‌تان بیشتر شود هنگام پیاده‌روی به موسیقی گوش دهید یا از ابزارها و نرم‌افزارهای قدم‌شمار استفاده کنید.
12. زمان بیشتری را با عزیزان‌تان سپری کنید
زمانی را به تفریح و خوش‌گذرانی با خانواده‌تان اختصاص دهید. با شریک عاطفی‌تان بیرون از خانه شام بخورید، با بچه‌ها بازی کنید یا ساعتی کنار دوست صمیمی‌تان بنشینید و از هم‌نشینی با هم لذت ببرید. مطالعات نشان می‌دهد کسانی که با اطرافیان خود روابط بهتری برقرار می‌کنند احساس خوشبختی بیشتری دارند و شادتر هستند. البته منظور این نیست همیشه ارتباط رو در رو برقرار کنید؛ گاهی یک تماس تلفنی هم کفایت می‌کند.
13. به تعطیلات بروید
برای رهایی از روزمرگی‌های زندگی، زمانی را به مسافرت اختصاص دهید.
14. به سراغ فعالیت‌های موردعلاقه‌تان بروید
آیا عادت دارید کاری را تنها برای سرگرمی و علاقه‌تان انجام دهید بدون این‌که بهره آن را درنظر بگیرید؟ با آهنگ موردعلاقه‌تان برقصید، برنامه‌های کمدی تماشا کنید، بازی کنید، بنویسید و هر چیزی که دوست دارید برای خودتان بخرید.
15. به خودتان رسیدگی کنید
موهایتان را بیارایید، ناخن‌هایتان را لاک بزنید. به ظاهر خود رسیدگی کنید تا همیشه تمیز و آراسته باشید. زیبایی و آراستگی به شما احساس بهتر و اعتماد به نفس بیشتر می‌دهد.
16. به دامن طبیعت بروید
نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد وقت‌گذرانی در طبیعت باعث کاهش هورمون استرس می‌شود. طبیعت‌گردی و فاصله گرفتن از سروصدا و شلوغی‌ها باعث می‌شود انرژی ازدست رفته را جبران کنید.
17. دست از منفی‌بافی بکشید
با افرادی در ارتباط باشید که به شما احساس خوبی می‌دهند. بهتر است از افکار منفی، افراد سمی و منفی‌باف و موقعیت‌هایی که حال‌تان را خراب می‌کند، دوری کنید.
18. استحمام کنید
استحمام روزانه بهترین و ارزان‌ترین راه برای رفع خستگی جسمی و روحی و سرحال شدن است.
19. درباره خودتان فکر کنید
گاهی لازم است از روزمرگی و مشکلات فاصله بگیرید و درباره خودتان تامل کنید. پس درمورد نقاط قوت و ضعف‌تان، آینده، موفقیت‌ها و شکست‌ها و... خوب فکر کنید. حتی دفترچه یادداشتی بردارید و افکار خود را روی آن بیاورید.
20. کتاب بخوانید
مطالعه و یادگیری مهارت‌های جدید را در برنامه خود قرار دهید. یادگیری و کسب تجربیات جدید باعث بهبود توانمندی‌های شما می‌شود. هرچقدر توانمندتر شوید، احساس ارزشمندی بیشتری خواهید داشت و حس و حال‌تان بهتر می‌شود.
21. به دیگران کمک کنید
کمک به دیگران تنها برای طرف مقابل‌تان مفید نیست بلکه به شما هم احساس خوبی خواهد داد. در فعالیت‌های داوطلبانه و خیرخواهانه شرکت کنید تا به دیگران و خودتان حال بهتری را هدیه دهید.
22. خودتان را بپذیرید
خودمراقبتی تنها برای انجام کارهای خوشحال‌کننده نیست، گاهی لازم است به مسائل تلخی که حل‌نشده باقی مانده‌اند هم رسیدگی کنیم، قبل از این‌که خیلی دیر شود. پس با آسیب‌های روحی در گذشته، روابط ناسالم و عقاید محدود خود روبرو شوید و آن‌ها را حل کنید. به سراغ روانشناس بروید. با افرادی که دلتان می‌خواهد با آن‌ها حرف بزنید اما مدت‌هاست حوصله دیدن‌شان را ندارید، حرف بزنید.
23. ماجراجویی کنید
خود را به چالش بکشید و از منطقه‌ی امن‌تان بیرون بیایید. به سفری هیجان‌انگیز بروید. غذاهای جدید را امتحان کنید. اهداف چالش‌برانگیز تحصیلی یا شغلی اتخاذ کنید. مطمئن باشید موفقیت در چالش‌های جدید به شما احساس خوبی خواهد داد.
24. مرتب و منضبط شوید
وقتی به زندگی خود رسیدگی و به آن نظم دهیم، احساس آرامش بیشتری پیدا می‌کنیم. خواندن کتاب‌هایی چون «تختخوابت را مرتب کن» به ما راهکارهایی برای نظم دادن به جریان زندگی می‌دهد.
25. به روح‌تان اهمیت دهید
چه اعتقادات و باورهایی دارید؟ چه چیزهایی در زندگی الهام‌بخش شماست؟ با چیزهایی که می‌توانند روح‌تان را جلا دهند، ارتباط برقرار کنید. مدیتیشن، یوگا، مطالعات مذهبی و معنوی در این مسیر کمک‌تان می‌کنند.
26. کمی خلاقیت به خرج دهید
همه‌ی ما نیاز به رشد استعدادها و دنبال کردن علایق خود داریم. شکوفایی استعدادها فرصت خوبی برای ابراز وجود است. به سراغ فعالیت‌های موردعلاقه‌تان بروید و اگر استعداد کافی دارید آن‌ها را پرورش دهید.
27. با خودتان صادق باشید
خودآگاهی و درک نیازها از مهم‌ترین پایه‌های داشتن زندگی شاد و خودمراقبتی است. به ندای درون‌تان گوش دهید و هر آن‌چه را می‌خواهید، درک کنید. اگر با خودمان صادق نباشیم، به احتمال بیشتری دچار استرس و سردرگمی خواهیم شد.
28. مرز تعیین کنید
این مورد اهمیت زیادی در حفظ روابط بین فردی دارد. مرزهایی برای خود داشته باشید. وقتی دچار بلاتکلیفی شوید آسیب خواهید دید. پس به دنبال شناخت و تعیین حریم خصوصی خود (روحی و جسمی) باشید.
29. از روزمرگی فاصله بگیرید
هرچند فاصله گرفتن از واقعیت‌های زندگی آسیب‌زاست اما گاهی اگر سختی‌ها و روزمرگی‌ها را نادیده بگیریم روحیه بهتری خواهیم داشت. می‌توانید در رمان موردعلاقه‌تان غرق شوید یا فیلم رمانتیکی را تماشا کنید.
30. با خودتان مهربان باشید
طوری با خودتان رفتار کنید که با دوست صمیمی‌تان رفتار می‌کنید. طوری با خودتان حرف بزنید که انگار با معشوقه‌تان حرف می‌زنید. اکنون زمانش رسیده به خود بگویید: «خیلی کارت درسته!».
بهانه‌هایی برای خودمراقبتی
برخی‌ها از خودمراقبتی اجتناب کرده و شروع به بهانه‌تراشی می‌کنند. اکنون تعدادی از این بهانه‌ها را ارائه داده‌ایم:
وقت کافی ندارم
برخی از راهکارهای خود مراقبتی به زمان زیادی نیاز دارد نه به هزینه چندانی. برخی دیگر مانند مدیتیشن، تنفس عمیق یا در آغوش گرفتن فقط چند ثانیه زمان می‌برد اما تاثیر چشم‌گیری به جا می‌گذارد. تنها کافی است دست از شبکه های اجتماعی بکشید و به خودمراقبتی بپردازید.
نیازی بهش ندارم
اگر به مراقبت از جسم و روح‌تان اهمیت ندهید، به مرور زمان مجبور می‌شوید هزینه زیادی صرف درمان کنید.
خیلی خسته‌ام
اگر خسته‌اید، کمی استراحت کنید. همین کار نوعی خودمراقبتی است. باید بدانید موارد ذکر شده به بالا رفتن انرژی شما کمک می‌کنند نه این‌که انرژی‌تان را بگیرند.
خیلی سخته
این یکی از بهانه‌های رایج برای اجتناب از شروع کار جدید است. توجهی به این بهانه نکنید و به سراغ راهکارهای ساده بروید.
انگیزۀ خودتان را برای خود مراقبتی شناسایی کنید
اگر راهکارهای خودمراقبتی را تنها برای این انجام می‌دهید که باید به آن عمل کنید، تلاش‌تان هیچ نتیجه‌ای نخواهد داشت. باید انگیزه‌تان را برای خود مراقبتی پیدا کنید. آیا می‌خواهید زندگی سالم‌تر و شادتری داشته باشید یا برای موفقیت شغلی و تحصیلی خود نیاز به خودمراقبتی دارید؟ چه هدفی برای خود مراقبتی دارید؟ برای خود مراقبتی چه کاری انجام می‌دهید؟
منبع: lifehack
